Lễ vu lan báo hiếu là gì, nguồn gốc lịch sử, ý nghĩa, các hoạt động

1. Tìm hiểu về lễ Vu Lan báo hiếu

1.1. Lễ Vu Lan là gì?

Vu Lan là một ngày lễ lớn trong Phật Giáo Việt Nam, có sức ảnh hưởng rộng lớn với đại đa số người Việt. Từ “Vu” có ý nghĩa là cầu nguyện, thỉnh cầu, còn “Lan” là sự giam cầm và chia cắt. Có thể hiểu một cách đơn giản nhất thì lễ Vu Lan có ý nghĩa là cầu nguyện cho người đã khuất thoát khỏi sự giam cầm ở dưới địa ngục.

Tại sao có lễ Vu Lan và ngày đó đem lại ý nghĩa lớn lao gì? (Nguồn: medium.com)

1.2. Lễ vu lan vào ngày nào?

Lịch sử lễ Vu Lan đã có từ rất lâu đời tại các nước theo đạo Phật. Thông thường, ngày lễ đặc biệt này sẽ thường được tổ chức vào ngày 15 tháng 7 lịch âm hàng năm. Còn cụ thể trong năm 2022 này, ngày lễ sẽ rơi vào 15/8 lịch dương.

1.3. Nguồn gốc ngày lễ Vu Lan báo hiếu là gì?

Theo như những câu chuyện dân gian Việt Nam thì ngày lễ Vu Lan báo hiếu ra đời từ tấm lòng hiếu thảo của sư thầy Mục Liên. Sau khi sư thầy thành chính quả đã luôn nhớ về người mẹ đã khuất của mình nên đã dùng huệ nhãn để tìm bà.

Chứng kiến mẹ của mình trở thành quỷ đói nơi địa ngục phải chịu nhiều trận đòn roi của quỷ sai. Sư thầy đã bày tỏ lòng thương xót và dùng phép thần thông để tự tay xuống âm ngục đem cơm cho mẹ. Nhưng khi người mẹ đưa chén cơm tới miệng thì những hạt cơm lại hóa thành những cục than cháy đỏ.

Thấy vậy sư thầy Mục Liên đã nhanh chóng quay về cầu xin Đức Phật chỉ dạy cách giúp đỡ mẹ. Đức Phật dạy Mục Liên rằng phải tự mình đi tới khắp 10 phương hướng để rước các chư tăng về, nhờ đức cầu nguyện của họ thì mới có thể giúp đỡ được người mẹ thoát khỏi khổ ải. Sư thầy đã làm theo như lời Đức Phật dạy, sau đó vong hồn người mẹ của ông đã trở về cảnh giới thoát kiếp làm quỷ đói.

Dựa vào sự tích này mà tới tận bây giờ cứ tháng 7 hàng năm song hành cùng với lễ Vu Lan, người dân còn làm thêm lễ cúng chúng sinh với mục đích để báo hiếu những đấng sinh thành đã khuất và làm phúc đức cho những linh hồn lang thang nơi trần thế.

2. Ý nghĩa của ngày lễ Vu Lan

Ý nghĩa lớn nhất của ngày lễ này là dịp để chúng ta có thể báo hiếu, báo ân cho những đấng sinh thành đã có công dưỡng dục và nuôi nấng. Lễ Vu Lan cũng còn là dịp phù hợp để người dân Việt Nam tưởng nhớ tới những vị anh hùng có công bảo vệ và dựng xây non sông. Ngoài ra, ngày lễ đặc biệt này cũng mang ý nghĩa cầu mong cửa địa ngục được mở ra để cho những linh hồn đang bị giam cầm có thể thoát ra khỏi ngục tù.

Ngày lễ Vu Lan xuất phát từ nhân vật nào? (Nguồn: daophatkhatsi.vn)

3. Các hoạt động và ý nghĩa của lễ hội Vu Lan ở Việt Nam

Dâng mâm cúng tổ tiên, ông bà cha mẹ tại nhà: Vào dịp lễ đặc biệt này người dân Việt thường sẽ làm những mâm cơm cúng dâng tới ông bà, tổ tiên đã khuất để thể hiện được sự thành kính và cầu nguyện cho những linh hồn gia tiên có thể thoát khỏi kiếp nạn bị đày ải dưới địa ngục.

Việc dâng mâm cúng có thể thực hiện làm tại nhà hoặc đến các đền chùa. Các lễ vào ngày Vu Lan tại nhà sẽ bao gồm cúng phóng sinh, cô hồn, gia tiên và thần Phật. Bạn sẽ cần phải chuẩn bị đầy đủ như mâm cúng ngày 30 Tết bao gồm đầy đủ xôi, gà, rượu, thịt nếu cúng tại nhà.

Đi chùa lễ Phật, niệm kinh cầu siêu, công quả: Vào ngày lễ báo hiếu cha mẹ đặc biệt này những người con sẽ thường đến đền chùa để thắp hương, cầu xin thần Phật phù hộ cha mẹ của mình luôn được mạnh khỏe và an yên.

Còn đối với những người con có cha mẹ hay ông bà đã qua đời thì sẽ cầu khấn Đức Phật phù hộ độ trì cho cha mẹ của mình sớm được siêu thoát hay không bị làm quỷ đói ở dưới địa ngục.

Nghi thức bông hồng cài áo: Cứ vào dịp 15/7 âm lịch hàng năm người dân Việt sẽ thường cài lên trước ngực một bông hồng đỏ nếu như cha mẹ còn sống hoặc một bông màu trắng nếu như cha mẹ đã quy tiên. Phong tục tập quán cài hoa vào dịp lễ Vu Lan báo hiếu này được Thiền sư Thích Nhất Hạnh thực hiện đầu tiên trong những năm 1960.

Đối với những người con được cài bông hoa hồng màu đỏ lên trước ngực sẽ luôn phải hết lòng hiếu thảo và vâng lời với cha và mẹ. Còn những người con cài bông hoa màu trắng lên sẽ tự mình nhắc nhở bản thân không được bao giờ quên đi công ơn sinh thành và dưỡng dục nên người của cha mẹ.

Phóng sinh: Vào dịp lễ Vu Lan báo hiếu người dân Việt sẽ thực hiện phóng sinh các loài chim hay cá với ý nghĩa tích đức thiện lành. Mong rằng việc làm của mình sẽ phần nào thể hiện được đức độ, cầu mong mang lại may mắn cho gia đình và gia tiên.

Kiêng làm ăn, mua bán, xây nhà, cưới hỏi: Người dân Việt thường hay quan niệm rằng vào dịp tháng 7 hàng năm do cửa địa ngục được mở ra, nên những vong hồn sẽ thường quấy phá người trần. Nên họ sẽ thường hạn chế thực hiện những công việc làm ăn kinh doanh, xây nhà, mua nhà hay thực hiện cưới hỏi trong thời gian này. Bởi lẽ nếu có thực hiện thì mọi chuyện cũng sẽ “Xôi hỏng bỏng không”.

Bạn đã biết rõ lễ Vu Lan vào ngày nào trong năm 2022 chưa (Nguồn: thichchanquang.com)

Sẽ có rất nhiều cách giúp chúng ta có thể bày tỏ được sự biết ơn và lòng thành kính đến cha mẹ của mình. Bạn có thể tự thực hiện một bữa cơm có những món ăn mà họ thích hoặc đơn giản hơn là chỉ cần dành tặng những lời chúc cho cha mẹ hay, ngắn gọn và ý nghĩa mà thôi.

Đa số các bạn trẻ hiện đại ngày nay sẽ thường thể hiện lòng hiếu thảo của mình bằng những món quà thiết thực dành cho cha mẹ như mua tặng các gói khám sức khỏe tổng quát hay đặt mua các sản phẩm thực phẩm chức năng giúp bồi bổ sức khỏe.

Nếu hiểu rõ được ý nghĩa ngày lễ vu lan bạn sẽ thấu hiểu được tình yêu thương mà cha mẹ dành cho mình (Nguồn: kenh14.vn)

Hy vọng rằng với những thông tin trên mà Blog Adayroi đã đưa tới thì quý độc giả đã hiểu rõ hơn về nguồn gốc và ý nghĩa lễ Vu Lan báo hiếu. Bạn hãy tranh thủ thời gian này để bày tỏ tình cảm thương yêu, sự biết ơn chân thành tới ông bà, cha mẹ bằng những lời chúc yêu thương, tặng một bó hoa tươi thắm và mua những món quà tặng đầy ý nghĩa nhé.