Tình trạng trầm cảm trước và sau sinh: Cách thức phòng ngừa

Lực lượng đặc nhiệm chuyên gia khuyến nghị những phụ nữ có nguy cơ nên tìm kiếm một số loại hình tư vấn đồng thời trích dẫn hai chương trình cụ thể có hiệu quả đặc biệt.

Captoria Porter ở Bolingbrook, Ill., người có bảy đứa con tuổi từ 11 đến hai tháng tuổi và không bị trầm cảm ở lần mang thai đầu tiên. Nhưng trong thai kỳ thứ sáu, mọi thứ đã khác: “Tôi thực sự rất buồn. Tôi không muốn có bất kỳ ai bên cạnh.” CreditNolis Anderson tờ New York Times

Có đến một trong bảy phụ nữ bị trầm cảm trong thai kỳ hoặc trong năm sau khi sinh. Giờ đây, lần đầu tiên, một hội đồng chuyên gia y tế quốc gia cho biết rằng có một cách để phòng ngừa tình trạng này.

Phụ nữ dễ bị trầm cảm trong thai kỳ hoặc trong năm sau khi sinhPhụ nữ dễ bị trầm cảm trong thai kỳ hoặc trong năm sau khi sinh (Nguồn: cloudfront.net)

Một số loại hình tư vấn có thể giúp phòng ngừa các triệu chứng suy nhược có thể gây hại không chỉ cho bản thân những người phụ nữ mà cho cả em bé của họ, hội đồng báo cáo hôm thứ Ba. Báo cáo của họ như một sự kêu gọi công khai các nhà cung cấp dịch vụ y tế hãy tìm kiếm những phụ nữ có các yếu tố nguy cơ và hướng dẫn họ đến các chương trình tư vấn. Khuyến nghị, của Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Phòng ngừa Hoa Kỳ, có nghĩa là các công ty bảo hiểm sẽ được yêu cầu chi trả cho các dịch vụ đó — mà không có khoản đồng thanh toán — theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả Phải chăng.

“Chúng ta thực sự cần tìm những người phụ nữ này trước khi họ bị trầm cảm,” Karina Davidson, một thành viên lực lượng đặc nhiệm kiêm phó chủ tịch cấp cao về nghiên cứu của Northwell Health cho biết.

Trầm cảm chu sinh, giống như tên gọi, ước tính sẽ ảnh hưởng đến khoảng 180.000 đến 800.000 bà mẹ người Mỹ mỗi năm và tối đa 13% phụ nữ trên toàn thế giới. Tình trạng này làm tăng nguy cơ tự tử hoặc làm hại đứa con sơ sinh ở phụ nữ, hội đồng báo cáo. Nó cũng làm tăng khả năng trẻ sinh non hoặc có cân nặng khi sinh thấp và có thể làm suy giảm khả năng kết nối hoặc chăm sóc con của người mẹ. Hội đồng báo cáo rằng con của những bà mẹ bị trầm cảm chu sinh có nhiều vấn đề về hành vi, khó khăn về nhận thức và bệnh tâm thần.

Hội đồng nhấn mạnh rằng không nên nhầm lẫn trầm cảm chu sinh với hội chứng “baby blues” — những giọt nước mắt, sự khó chịu, mệt mỏi và lo lắng mà nhiều phụ nữ gặp phải sau khi sinh nhưng sẽ biến mất trong vòng 10 ngày.

Hội đồng đã đánh giá nghiên cứu về nhiều phương pháp phòng ngừa khả thi, bao gồm hoạt động thể chất, giáo dục, tư vấn về giấc ngủ của trẻ sơ sinh, yoga, viết ra tâm tình, axit béo omega-3 và thuốc chống trầm cảm. Một số phương pháp hứa hẹn có kết quả, bao gồm các hoạt động và chương trình thể chất ở Anh và Hà Lan liên quan đến các chuyến thăm nhà của các nữ hộ sinh hoặc các nhà cung cấp khác. Nhưng chỉ có hoạt động tư vấn mới cho thấy đủ bằng chứng khoa học về lợi ích.

Không nên nhầm lẫn trầm cảm chu sinh với hội chứng “baby blues”

Không nên nhầm lẫn trầm cảm chu sinh với hội chứng “baby blues” (Nguồn:mediacdn.vn)

Beth Sanfratel ở Birmingham, Ala., cho biết cô ước mình đã tham gia chương trình tư vấn khi mang thai Mac, bên trái, con trai thứ hai trong ba người con trai. “Tôi đã từng khá khó khăn để có thể thức dậy và nói chung là thực sự chán nản,” cô ấy nói. Credit Wise Frazer tờ New York Times

Những phụ nữ nhận được một trong hai hình thức tư vấn có khả năng mắc chứng trầm cảm chu sinh thấp hơn 39% so với những người không được tư vấn. Một cách tiếp cận liên quan đến trị liệu nhận thức hành vi, giúp phụ nữ điều hướng cảm xúc và kỳ vọng của họ để tạo ra môi trường lành mạnh, mang tính hỗ trợ cho con họ. Cách tiếp cận còn lại liên quan đến liệu pháp tiếp xúc cá nhân, bao gồm các kỹ năng đối phó và các bài tập đóng vai nhằm giúp kiểm soát căng thẳng và các xung đột trong mối quan hệ.

“Khuyến nghị này thực sự rất quan trọng,” Jennifer Felder, trợ lý giáo sư tâm thần học tại Đại học California, San Francisco, người không thuộc hội đồng cho biết. “Điều này tập trung vào việc xác định những phụ nữ có nguy cơ bị trầm cảm và chủ động phòng ngừa sự khởi phát tình trạng trầm cảm, bằng cách sử dụng các hướng dẫn cụ thể.”

Hội đồng đề xuất tư vấn cho những phụ nữ có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ, bao gồm tiền sử trầm cảm cá nhân hoặc gia đình; những căng thẳng gần đây như ly hôn hoặc căng thẳng về kinh tế; kinh nghiệm đau thương như bạo lực gia đình; hoặc các triệu chứng trầm cảm không tạo thành một chẩn đoán toàn diện. Những yếu tố khác bao gồm làm mẹ đơn thân, thiếu niên, thu nhập thấp, không có bằng cấp phổ thông hoặc mang thai ngoài ý muốn hoặc không mong muốn, các thành viên hội đồng cho hay.

Điều này nhấn mạnh hai chương trình cụ thể, với mức độ thành công tương tự, Tiến sĩ Davidson nói. Họ tư vấn cho những người lần đầu làm mẹ và những người đã có con. Họ có thể nói tiếng Tây Ban Nha và tập trung vào những phụ nữ có thu nhập thấp, khoảng 30 phần trăm trong số họ bị trầm cảm chu sinh, các chuyên gia cho hay.

Chương trình “Mothers and Babies” bao gồm trị liệu nhận thức hành vi trong tám đến 17 buổi theo nhóm, thường được thực hiện tại các phòng khám hoặc trung tâm y tế cộng đồng, chủ yếu trong thai kỳ với ít nhất hai buổi sau khi sinh.

“Điều này thực sự nhằm để phá vỡ ý tưởng rằng việc nói về suy nghĩ và hành vi của bạn là một việc đáng sợ,” Darius Tandon, phó giáo sư tại Trường Y Fbergberg thuộc Đại học Tây Bắc kiêm nghiên cứu viên chính trong một số nghiên cứu “Mothers and Babies”.

Cho đến nay, các cơ quan dịch vụ y tế và con người tại hơn 175 quận thuộc 21 tiểu bang đã được đào tạo để thực hiện chương trình này. Chương trình cũng đang được đánh giá tại Florida và Trung Tây để xem liệu có hiệu quả không khi được quản lý trực tiếp tại nhà bởi các nhân viên phụ trách trường hợp thay vì các nhóm do các nhà tâm lý học hoặc nhân viên xã hội điều hành, Tiến sĩ Tandon nói.

Một chương trình khác, “Reach Out, Stay Strong, Essentials for New Moms” hay gọi tắt là ROSE, thường được thực hiện trong bốn buổi trong thai kỳ và một buổi sau khi sinh, có thể được quản lý theo nhóm hoặc trực tiếp bởi các y tá, nữ hộ sinh hoặc bất kỳ ai được đào tạo để làm theo hướng dẫn, Jennifer Johnson, giáo sư sức khỏe cộng đồng tại Đại học Tiểu bang Michigan, cho hay.

Tính đến nay đã có nhiều phụ nữ ở Rhode Island, Mississippi và Nhật Bản tham gia chương trình, Caron Zlotnick, nhà sáng lập ROSE, giáo sư tâm thần học và hành vi của con người tại Đại học Brown cho biết. Bà và Tiến sĩ Johnson đang thử nghiệm mở rộng tới 90 phòng khám trong cả nước.

Karla Manica, 30 tuổi, một bà mẹ đơn thân có bốn đứa con ở Detroit, đã tham gia chương trình “Mothers and Babies” khi mang bầu đứa con út, giờ đã được 1 tuổi. Cô nói rằng mình đã bị bạo hành khi còn nhỏ và trong các mối quan hệ, đã cố tự tử bằng cách uống chất tẩy rửa, sống trong những nơi trú ẩn cho người vô gia cư sau khi bị cho thôi việc chăm sóc người mất trí nhớ và bị trầm cảm lưỡng cực.

“Thật tốt khi có thể thẳng thắn chia sẻ,” cô Manica nói. Tư vấn viên sẽ nhắn những tin nhắn tích cực sau các buổi tư vấn và các “bài tập về nhà” nhằm tham gia vào các hoạt động giảm căng thẳng rất hữu ích. Khi cô Manica biết rằng cha của con mình đã có bạn gái khác, cô nói, nhóm này “đã cho tôi hy vọng.”

Sau khi cô con gái Kathryn chào đời, “Tôi cảm thấy ổn,” cô Manica chia sẻ. “Nếu tôi không tham gia chương trình Mothers and Babies thì liệu tôi có được chuẩn bị sẵn sàng, liệu tôi có được sự tự tin như bây giờ không? Không đâu.”

Các chuyên gia và lãnh đạo của các chương trình, những người có chương trình đào tạo và hoạt động đào tạo tư vấn viên miễn phí, cho biết có tồn tại các trở ngại về tài chính và các trở ngại khác.

“Chi phí chắc chắn vẫn là một vấn đề,” Tiến sĩ Tandon cho biết. Ông nói rằng một buổi tư vấn trước khi sinh khiến các phòng khám cung cấp dịch vụ tư vấn phải tiêu tốn $40 đến $50 để cung cấp dịch vụ chuyên chở và chăm sóc trẻ em cho các bà mẹ, và Medicaid không có quy định bồi hoàn cho dịch vụ tư vấn phòng ngừa, vì vậy các phòng khám thường trừ chi phí thời gian của nhân viên để cung cấp dịch vụ.

Việc tiếp cận dịch vụ tư vấn cũng có thể sẽ khó khăn. “Đặc biệt là khi bạn mang thai và bạn có nhu cầu khắt khe về thời gian và sức lực, hoặc nếu bạn có con nhỏ ở nhà,” Tiến sĩ Felder, người đã viết một bài xã luận về khuyến nghị, cho hay. Việc cung cấp dịch vụ chăm sóc tâm lý trực tuyến hoặc thông qua các ứng dụng có thể sẽ hữu ích.

Dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm lý sau sinh chưa được phổ biến

Dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm lý sau sinh chưa được phổ biến (Nguồn: globalcastingresources.com) 

Cô Porter và các con chuẩn bị đi học. Cô ấy nói rằng các buổi tư vấn trước khi sinh của chương trình “Mothers and Babies” đã giúp cô nhận ra các dấu hiệu trầm cảm đang tới gần. “Tôi đã nhận ra sớm,” cô ấy nói. CreditNolis Anderson tờ New York Times

Ngay cả trong một số trường hợp không phòng ngừa được tình trạng trầm cảm thì hoạt động tư vấn vẫn có thể mang lại lợi ích, Tiến sĩ Melissa Simon, một thành viên lực lượng đặc nhiệm kiêm phó chủ tịch nghiên cứu tại khoa sản phụ khoa Trường Y Fernberg thuộc Đại Học Tây Bắc cho biết. “Hoạt động tư vấn cung cấp cho người mang thai hướng dẫn và các chiến lược đối phó,” và có thể khuyến khích những người bị trầm cảm tìm kiếm phương pháp điều trị nhanh hơn.

Captoria Porter, 28 tuổi, ở Bolingbrook, Ill., người có bảy đứa con, từ 2 tháng đến 11 tuổi, không bị trầm cảm trong hoặc sau năm thai kỳ đầu tiên. Nhưng trong thai kỳ thứ sáu, cuộc sống trở nên xáo trộn hơn, với những vấn đề hôn nhân và nhu cầu chuyển đến sống cùng chị/em gái vì dự án nhà ở nơi cô đang sống sắp đóng cửa.

Sau khi sinh Myla, giờ đã được 1 tuổi, “Tôi nghĩ rằng tôi đã có các triệu chứng trầm cảm,” cô Porter, người đã làm công việc bán máy khử trùng qua điện thoại, chia sẻ. “Tôi đã rất buồn.”

May mắn thay, các buổi tư vấn trước khi sinh của chương trình “Mothers and Babies” đã giúp cô nhận ra các dấu hiệu như “bạn không muốn chải tóc hoặc bạn không muốn bị em bé làm phiền,” cô ấy nói. “Tôi thấy mình cảm thấy như vậy.”

Cô Porter đã gặp nhân viên tư vấn của trung tâm cộng đồng hai lần, nhưng nhận ra rằng chương trình đã dạy cho cô những thông lệ mà anh ta đề xuất: “Tiếp cận gia đình và bạn bè. Hiểu rằng tôi có thể kiểm soát mọi thứ. Ăn khi bé ăn, ngủ khi bé ngủ, đặt bé xuống ngủ trưa và dành thời gian cho bản thân.’”

Điều đó giúp phòng ngừa trầm cảm toàn diện. “Tôi đã nhận ra sớm,” cô ấy nói.

Đọc loạt bài năm 2022 của Pam Belluck về việc làm mẹ và sức khỏe tinh thần

Hội đồng khuyến khích nghiên cứu thêm về tất cả các phương pháp phòng ngừa. Khi xem xét 50 nghiên cứu về các phương pháp khác nhau, họ chỉ tìm thấy những tác động tiêu cực trong hai nghiên cứu nhỏ với thuốc chống trầm cảm. Một nghiên cứu đã báo cáo các trường hợp chóng mặt và buồn ngủ ở những phụ nữ dùng Zoloft. Một nghiên cứu khác báo cáo rằng nhiều phụ nữ dùng Pamelor bị táo bón.

“Một số người đã hỏi ‘Tại sao ông không khuyên dùng thuốc chống trầm cảm?’” Tiến sĩ Davidson nói. “Tất nhiên, thuốc chống trầm cảm được phát triển và nghiên cứu cho những người bị trầm cảm. Chúng ta cần xem xét những lợi ích và tác hại có thể có đối với cha mẹ và thai nhi khi ai đó không bị trầm cảm và bạn cho họ một loại thuốc để điều trị trầm cảm chỉ để phòng ngừa trầm cảm.”

Beth Sanfratel, 43 tuổi, một giáo viên mầm non ở Birmingham, Ala., cho biết cô ước mình đã tham gia chương trình tư vấn khi mang thai người con trai thứ hai trong ba người con trai, Mac, hiện được 10 tuổi.

“Tôi thậm chí không nghĩ rằng trầm cảm sau sinh đã được đề cập,” cô ấy nói. Vài tháng sau khi Mac được sinh ra, cô Sanfratel, người trước đó thường lạc quan và quảng giao, cho biết cô bắt đầu thường hay khóc. “Tôi đã từng khá khó khăn để có thể thức dậy và nói chung là thực sự chán nản.”

Cuối cùng, cô Sanfratel, một cựu nhân viên xã hội, nhận ra rằng cô cần được giúp đỡ và dùng thuốc chống trầm cảm trong khoảng một năm, và lại dùng lại ngay trước khi người con trai thứ ba của cô, Beau, chào đời năm 2011.

“Việc giúp các bà mẹ hiểu chuyện gì đang diễn ra trước khi sinh là một điều tuyệt vời, rất tuyệt vời,” cô ấy nói.

Cô Sanfratel với Mac, bên trái, và con trai út của cô, Beau. Cô ấy đã có thể tự nhận ra các triệu chứng của mình, và đã dùng thuốc chống trầm cảm trong khoảng một năm, và lại dùng lại ngay trước khi Beau được sinh ra. FraitWes Frazer tờ New York Times