Vụ việc Andrea Yates đã làm dư luận dậy sóng về các vấn đề xung quanh chứng trầm cảm và rối loạn tâm thần sau sinh cách đây 15 năm khi cô dìm 5 đứa con nhỏ vào bồn tắm.
Vụ án giết năm mạng người nghiêm trọng đã thu hút sự chú ý của cả nước Mỹ một phần vì cái chết thương tâm của những đứa trẻ mới chỉ từ 6 tháng đến 7 tuổi và lập luận của đội luật sư cho rằng Yates mắc chứng rối loạn tâm thần sau sinh nghiêm trọng, loại bệnh trạng còn tương đối xa lạ đối với mọi người
Ngày nay, những nghiên cứu chuyên sâu và luật pháp liên bang đã giúp làm sáng tỏ hơn việc điều trị cả hai bệnh trạng, cũng như cung cấp nhiều hơn cơ hội hỗ trợ và khám sàng lọc cho mẹ sau sinh. Những nhân vật nổi tiếng, bao gồm Hayden Panettiere, diễn viên phim Nashville và bà mẹ hai con Drew Barrymore, đã công khai nói về cuộc chiến của họ với chứng trầm cảm sau sinh. Hồi tháng 5, Panettiere đã nói với người hâm mộ của mình trên Twitter rằng căn bệnh này đã ảnh hưởng đến mọi khía cạnh cuộc sống của cô ấy và cô ấy cần dành thời gian để suy ngẫm về sức khỏe của mình. Dưới đây là sự khác biệt giữa hai bệnh trạng:
Andrea Yates mắc chứng rối loạn tâm thần sau sinh nghiêm trọng (Nguồn: yimg.com)
1. Trầm cảm sau sinh
Cả hai bệnh xảy ra sau khi sinh con và trầm cảm sau sinh xảy ra phổ biến hơn. Theo Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ (APA), cứ 7 phụ nữ lại có 1 người phải trải qua các triệu chứng trầm cảm sau sinh. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), con số này gần bằng 1 trên 10.
Theo APA, các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào bệnh nhân nhưng có thể bao gồm các dấu hiệu như: thường xuyên khóc, tức giận, lo lắng, xa lánh người thân, không có cảm giác yêu thương con và thậm chí nghĩ đến việc làm tổn thương chính mình hoặc con.
Các triệu chứng này có thể xuất hiện vài ngày hoặc vài tháng sau khi sinh con, và có thể có những ảnh hưởng nghiêm trọng. Theo APA, chứng rối loạn tâm lý có thể khiến bạn khó vượt qua, và có thể ảnh hưởng đến khả năng chăm sóc em bé, chăm sóc bản thân.
Trầm cảm sau sinh phổ biến hơn rối loạn tâm thần sau sinh (Nguồn: verywellmind.com)
Bệnh trầm cảm sau sinh không tự khỏi, nhưng cả trường hợp nhẹ và nặng đều có thể được điều trị thành công bằng các hình thức trị liệu tâm lý và thuốc chống trầm cảm khác nhau.
2. Rối loạn tâm thần sau sinh
Các chuyên gia sức khỏe cho biết, rối loạn tâm thần sau sinh hiếm hơn trầm cảm sau sinh và liên quan đến các triệu chứng bao gồm ảo tưởng hoặc ảo giác và có thể khiến cả mẹ và con gặp nguy hiểm. Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Sức khỏe Phụ nữ năm 2006, tình trạng này ảnh hưởng đến 1 hoặc 2 trên 1.000 phụ nữ và có xu hướng xuất hiện trong vòng hai đến bốn tuần đầu sau khi sinh.
Sự khởi phát của chứng rối loạn tâm thần sau sinh thường diễn ra đột ngột. Ngoài các triệu chứng loạn thần, bệnh nhân cũng có thể phát triển các triệu chứng hoang tưởng, thay đổi tâm trạng và nhầm lẫn.
Một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ có nguy cơ mắc chứng rối loạn tâm thần sau sinh cao nhất nếu họ có tiền sử gia đình mắc chứng rối loạn lưỡng cực hoặc tâm thần phân liệt. Trong một số ít trường hợp, rối loạn tâm thần sau sinh có thể dẫn đến việc tự tử, thậm chí là giết con.
Rối loạn tâm thần sau sinh liên quan đến các triệu chứng bao gồm ảo tưởng hoặc ảo giác (Nguồn: rd.com)
Yates, hiện đang ở một bệnh viện tâm thần tại Texas, cô đã cố gắng tự tử ít nhất một lần trước khi cô dìm chết bốn cậu con trai và một cô con gái vào ngày 20 tháng 6 năm 2001. Năm 2002, tờ TIME của Mỹ đưa thông tin rằng các luật sư của cô cho biết cô mắc chứng hoang tưởng tâm thần và đã lặp đi lặp lại các giai đoạn trầm cảm sau sinh. Cô tưởng tượng ra nhiều hình ảnh về giết người trước khi thực hiện vụ giết người.
Yates bị kết tội giết người và nhận án chung thân, nhưng bản kết án của cô được lật lại vì kháng cáo. Vào năm 2006, cô được công nhận là không có tội vì lý do bị tâm thần.
Giống như trầm cảm sau sinh, rối loạn tâm thần sau sinh cũng có thể điều trị được, nhưng cần phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt.