Y học ngày càng phát triển với những thành tựu vượt bậc, phương pháp loạn sản phế quản phổi ở trẻ sinh non bằng tế bào gốc đã được ứng dụng thành công với những kết quả ngoài sự mong đợi.
1. Bệnh loạn sản phế quản phổi là gì?
Bệnh loạn sản phế quản hay còn được biết đến với cái tên là bệnh phổi mãn tính, đây là hiện tượng các biểu mô phế quản kích thước nhỏ bị sừng hóa và hoại tử, gây giảm chất hoạt diện, từ đó dẫn đến hiện tượng phổi bị mô xơ hóa. Khí thông với áp lực dương quá lớn. liên tục trong một khoảng thời gian dài khi mà các chức năng của phổi chưa được hoàn thiện, từ đó dẫn đến ngộ độc oxy, là nguyên nhân dẫn đến bệnh loạn sản phế quản phổi.
Cơ chế bệnh loạn sản phế quản phổi ở trẻ sinh non (Nguồn: fr2.htgetrid.com)
2. Nguy hiểm của bệnh loạn sản phế quản phổi
2.1 Xẹp phổi
Loạn sản phế quản phổi ở trẻ sinh non gây ra các tổn thương nguy hiểm như mô phổi kéo dài, xẹp phổi hoặc nguy hiểm hơn là phổi mất chức năng và không có khả năng có thể hồi phục.
2.2 Suy tim
Nhu cầu oxy làm trẻ phải thở bằng máy liên tục và kéo dài, điều này dẫn đến hiện tượng áp lực tại động mạch phổi tăng cao, từ đó làm ảnh hưởng tới chức năng của tim, dẫn đến suy tim phải.
2.3 Tử vong
Do lệ thuộc vào máy thở nhiều, dẫn đến khả năng bị nhiễm trùng tăng, điều đó là nguyên nhân khiến tình trạng bệnh có những chuyển biến xấu, diễn biến phức tạp với nguy cơ tử vong cao, có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
3. Ứng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh loạn sản phế quản phổi
3.1 Nền tảng ứng dụng của phương pháp điều trị loạn sản phế quản phổi bằng tế bào gốc
Tế bào gốc là một dạng tế bào, loại tế bào này có khả năng sản sinh ra nhiều tế bào gốc “con cháu”, đồng thời có thể tự biệt hóa thành những tế bào mang chức năng. Đối với cơ thể con người, có hai nguồn có thể lấy tế bào gốc bao gồm trong mô cơ ở người trưởng thành và trong phôi thai còn non.
Lấy tế bào gốc trong phôi thai còn non từ máu dây rốn. Việc những lợi ích vượt bậc của lưu trữ tế bào máu cuống rốn mang lại, là chiếc bảo hiểm sinh học hoàn hảo không chỉ cho chính em bé mà cả những người thân trong gia đình. Vì thế, các chuyên gia y tế luôn khuyến khích thực hiện lưu trữ máu cuống rốn quy trình chuẩn của quốc tế khi sinh em bé.
Còn nguồn lấy trong mô cơ của người đã trưởng thành đó là từ các mô mỡ, tủy xương,… Trong đó, nguồn lấy từ mô cơ của người đã trưởng là nguồn lấy chủ yếu. Chính nhờ khả năng dễ bị biệt hóa thành những tế bào mang chức năng. Do vậy, tế bào gốc đang được nghiên cứu, ứng dụng rộng rãi trong điều trị bệnh. Trong số đó, ứng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh loạn sản phế quản phổi đã mang lại những thành công nổi trội mà y học truyền thống không thể thực hiện được.
Tế bào gốc đang được nghiên cứu và được ứng dụng rộng rãi để điều trị bệnh (Nguồn: vinmec.com)
3.2 Thành tựu đã đạt được của phương pháp điều trị
Kế thừa những thành tựu đã đạt được của phương pháp điều trị loạn sản phế quản phổi ở trẻ sinh non bằng tế bào gốc trên thế giới, bệnh viện đa khoa Vinmec chất lượng quốc tế đã ứng dụng và đã có thể cấy ghép thành công tế bào gốc trong điều trị bệnh. Đồng thời, Bệnh viện Vinmec cũng là đơn vị đầu tiên khu vực tại miền Bắc có thể thực hiện thành công phương pháp điều trị này.
Ca ghép đầu tiên được thực hiện vào tháng 9/2016. Trường hợp người bệnh là bệnh nhi trong tình trạng sinh non trong tuần thứ 30 của thai kỳ (tính từ tháng kết thúc kinh nguyệt) với trọng lượng cơ thể chỉ khoảng 1,5kg. Bệnh nhi nhập viện vào khoảng tháng 5/2019 cơ thể bị nhiễm trùng nặng, áp lực mạch phổi tăng với nguy cơ tử vong cao, do thở bằng máy thở liên tục trong một khoảng thời gian dài. Trong trường hợp này, các phương pháp hỗ trợ điều trị phổ thông truyền thống hoàn toàn sẽ không có tác dụng.
Sau khoảng 4 tháng chăm sóc, điều trị nhằm tăng sức đề kháng, tổng trạng của bệnh nhi, GS.TS.Nguyễn Thanh Liêm, đã quyết định thực hiện điều trị bằng phương pháp cấy ghép tế bào gốc. Tế bào gốc để ghép được lấy từ chính tủy thuộc phần xương của người bệnh, các tế bào được tách và lấy theo phương pháp tách ly tâm theo tỉ trọng.
Các tế bào gốc sau khi tách sẽ được truyền theo đường tĩnh mạch, nội khí quản. Kết quả chụp film phổi và sau khi kiểm tra nồng độ bão hòa oxy cho thấy bệnh nhân đã dần có những tiến triển trông thấy, phổi đã có khả năng tự thở trở lại.
Bệnh nhân đã có những tiến triển trông thấy phổi đã có khả năng tự thở trở lại (Nguồn: htgetrid.com)
Y học ngày càng phát triển với những thành tựu vượt bậc, phương pháp điều trị loạn sản phế quản phổi ở trẻ sinh non bằng tế bào gốc đã được ứng dụng thành công với những kết quả ngoài sự mong đợi. Ngoài ra, hiện nay liệu pháp tế bào tươi kết hợp tế bào gốc xương chậu 6 ngày 5 đêm và liệu pháp tế bào tươi kết hợp tế bào gốc tự thân (mỡ, máu) 7 ngày 6 đêm tại CHLB Đức đang được ứng dụng nhiều cũng mang lại nhiều hy vọng hơn đối với người bệnh.