Cúng 30 Tết như thế nào: Văn khấn gia tiên, Mâm cơm, Lễ vật, Bài cúng

Năm hết Tết đến, mỗi gia đình lại tất bật chuẩn bị cho mâm cỗ cúng gia tiên. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách cúng 30 Tết như thế nào cho đúng. Bài viết dưới đây Blog Useful sẽ cùng bạn tìm hiểu về một mâm cúng đầy đủ ngày 30 Tết và đúng với văn hóa truyền thống của người Việt.

1.Chuẩn bị mâm cúng ngày 30 Tết 2022

1.1 Dọn dẹp, sửa sang bàn thờ

Đây không chỉ là phong tục truyền thống tốt đẹp, nét đẹp tín ngưỡng của người Việt mà còn là việc làm vô cùng quan trọng để thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên. Trong mỗi gia đình đều có bàn thờ tổ tiên và có cách bày trí với bát hương, đèn, bình hoa hay đĩa hoa quả, rượu, trà và nước.

Sắp xếp lại bàn thờ cho hợp lý

Sắp xếp lại bàn thờ cho hợp lý (Nguồn: 2sao.vn)

Vào ngày 30 Tết bạn nên dùng tấm vải sạch, mềm lau những bụi bẩn bám trên bàn thờ và làm sạch những bông hoa nhựa và lọ hoa. Sau khi hoàn tất công việc lau dọn bụi bẩn thì bạn sắp xếp lại bàn thờ cho hợp lý và bổ sung những gì còn thiếu để mang lại sự gọn gàng, hợp lý nhất cho ban thờ.

Tùy vào mỗi gia đình và có cách sắp xếp khác nhau, đối với một số gia đình có cắm thêm các cành vàng lá ngọc bằng hàng mã với mong muốn năm mới gia đình sẽ làm ăn phát tài phát lộc. Giữa đèn và hương là đĩa hoa quả mà dân gian gọi là mâm ngũ quả để cúng ông bà, tổ tiên. Phía trước là chén nước trong, bên cạnh bàn thờ là hai cây mía với ý nghĩa để các cụ có thể chống gậy về với con cháu.

1.2. Mâm cúng ngoài trời gồm lễ vật gì?

Mâm cúng ngày 30 Tết là một trong những bước chuẩn bị quan trọng. Khi bạn đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ không còn lo ngại vấn đề cúng 30 tết như thế nào. Chính vì vậy bạn cần lưu ý cách chuẩn bị lễ vật ngoài trời để tránh trường hợp thiếu sót không mong muốn.

Thông thường ở mỗi miền sẽ có cách chuẩn bị lễ vật khác nhau. Điều này cũng dễ hiểu vì tùy theo quan niệm, truyền thống và đặc thù vùng miền mà bạn có cách bày trí khác nhau.

Về lễ vật chính như gà gà trống luộc, xôi nếp và chè thì hầu như mọi vùng đều có. Trong đó, gà trống có ý nghĩa mang lại một năm mưa thuận gió hoà, sức khỏe tiền tài. Xôi nếp thể hiện sự no đủ, hạnh phúc với lương thực tràn đầy.

Mâm cúng ngoài trời ngày 30 Tết 2022

Mâm cúng ngoài trời ngày 30 Tết 2022 (Nguồn: lostbird.vn)

Về các loại hoa quả tươi ngon dùng để thờ cúng thì có sự khác nhau giữa ba miền: Người miền Bắc và miền Trung thường cúng mâm ngũ quả  gồm chuối, bưởi, hồng, đào, quýt hoặc chuối, ớt, bưởi,quất, lê. Trong khi đó, người miền Nam thường gồm mãng cầu, dừa (hay dưa), đu đủ, xoài, sung, với ngụ ý “cầu sung (túc) vừa đủ xài”.

Ngoài ra bạn cũng cần chuẩn bị một số vật dụng cần thiết cho lễ cúng như đèn nến, trầu cau, vàng mã, rượu, nhang, muối gạo hay bánh kẹo,…để phục vụ tốt nhất cho một lễ cúng đầy đủ và tươm tất.

1.3. Mâm cúng trong nhà 30 tết 2022 gồm lễ vật gì?

Mâm cúng trong nhà cũng có những lễ vật tương tự như khi cúng ngoài trời. Bạn cần chuẩn bị các đồ cúng mặn hoặc đồ cúng chay tùy theo từng địa phương. Về cách bày biện món ăn và cách cúng 30 Tết như thế nào tùy theo từng miền sẽ có cách sắp xếp riêng.

Đối với đồ cúng mặn: Các món ăn mặn gồm thịt gà, bánh chưng, xôi, chân giò hầm măng, canh bóng thả, miến, thịt lợn, giò lụa. Tùy theo điều kiện mỗi nhà mà có thể bày mâm cỗ thêm đầy đủ và màu sắc.

Mâm cúng trong nhà ngày 30 tết 2022

Mâm cúng trong nhà ngày 30 tết 2022 (Nguồn: baomoi.com)

Đối với cúng chay: Lễ vật của đồ cúng chay cũng tương tự như đối với đồ cúng mặn. Tuy nhiên các món sẽ được đổi thành món chay.

Ở miền Bắc, mâm cúng  thường được tính theo bát và đĩa với số lượng như  4 bát, đĩa; 8 bát, đĩa tùy vào mỗi gia đình. Thực đơn của mâm cúng ở miền Bắc thường gồm có móng giò hầm măng, miến nấu lòng gà, bát mọc. Một số món ăn được bày trên đĩa là  xôi hoặc bánh chưng, thịt gà luộc, giò lụa, giò xào, món đông và dưa hành muối.

Ở miền Trung thì mâm cúng trong ngày 30 Tết có một số điểm khác biệt là gồm có cả bánh chưng, bánh tét  đặc trưng của vùng miền và nhiều các món ăn được chế biến đa dạng. Một số món ăn nổi bật có thể kể đến như giò lụa Huế, dưa món hay món thịt đông, thịt heo luộc và một bát măng khô được ninh kỹ.

Trong khi đó, ở miền Nam thì các món ăn lại có sự khác biệt rõ rệt hơn. Điển hình như việc sử dụng măng tươi thay cho măng khô. Đây là một trong những điểm khác biệt so với mâm cỗ truyền thống của miền Bắc. Bên cạnh đó là các món ăn như khổ qua nhồi thịt hay gỏi tôm thịt, chả giò và dưa giá,…

2. Văn khấn cúng trưa 30 Tết 2022

Tùy theo từng gia đình với điều kiện và thời gian khác nhau mà có thể cúng trưa hoặc cúng chiều 30 Tết.  Bạn có thể tham khảo bài văn cúng dưới đây để có nội dung chuẩn xác nhất khi cúng gia tiên ngày 30.

Văn khấn cúng trưa 30

Văn khấn cúng trưa 30 (Nguồn: baomoi.com)

Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.

Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.

Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.

Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ …

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm …

Tín chủ (chúng) con là: …

Ngụ tại…

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).

Bài văn khấn thứ 2: (dành cho khấn gia thần vào ngày Tất niên)

Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn Thần

Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân

Con kính lạy ngài Bản gia Thổ địa Long Mạch Tôn Thần

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn Thần

Con kính lạy ngài tiền hậu Địa chủ Tài Thần

Con kính lạy các Tôn Thần cai quản trong khu vực này.

Tín chủ (chúng) con là: …………………………………

Tuổi: …………………………

Ngụ tại: …………

Hôm nay là ngày…… tháng…… năm…., tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kim ngân trà quả đốt nén hương thơm dâng lên trước án. Qua một năm làm ăn, chúng con xin dâng lễ tạ ơn trên đã phù hộ độ trì cho chúng con mọi sự an lành và may mắn.

Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Kim Niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn Thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, ngài Bản gia Thổ địa Long Mạch Tôn Thần, các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Phúc đức chính Thần, các vị Tôn Thần cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các Ngài nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con, toàn gia an lạc, công việc hanh thông. Người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Phục duy cẩn cáo!

Mâm cơm cúng gia tiên 30 Tết

Mâm cơm cúng gia tiên 30 Tết (Nguồn: dichvudocung.vn)

3. Hướng dẫn cúng đất đai ngày 30 tết 2022

3.1. Cúng thần Thổ Công vào ngày nào?

Thông thường người ta thường cúng đất đai vào ngày 30 Tết. Lễ cúng này còn được gọi với cái tên cúng Thổ Công. Đây cũng được coi là vị thần quan trọng giúp cai quản đất đai của gia đình.

3.2. Sắm lễ cúng đất đai ngày 30 Tết

Sắm lễ cúng đất đai là một việc vô cùng quan trọng. Bạn có thể chuẩn bị các lễ vật sau đây: Bó hương thơm; hoa tươi ( thường dùng hoa hồng đỏ) hai lọ, mỗi lọ 5 bông ở hai bên; 3 lá trầu ; 3 quả cau cành dài đẹp; 2 đĩa trái cây bày ở hai bên; 2 đĩa xôi trắng to bày ở hai bên. Hoa cần cắm đẹp, tươi lâu cho bàn thờ thêm phần chỉn chu, kỹ lưỡng.

Gà luộc vừa chín tới, để nguyên con và được bày vào 1 đĩa hoặc thay bằng một chân giò lợn (lưu ý dùng chân trước) luộc lên, không phân biệt chân trái, phải. Rượu trắng chai khoảng 0,5 lít kèm 3 chén đựng rượu; 10 lon bia cùng với 6 lon nước ngọt bài trí hai bên bàn thờ; 1 bao thuốc lá không thể thiếu và 1 gói chè, mỗi gói khoảng 1 lạng.

Sắm mâm cúng đất đai

Sắm mâm cúng đất đai (Nguồn: baotintuc.vn)

3.3. Chuẩn bị phần vàng mã cúng đất đai

Có không ít người thắc mắc cúng 30 Tết như thế nào và chuẩn bị vàng mã ra sao. Để có thể chuẩn bị tốt nhất phần vàng mã cúng đất đai bạn nên chuẩn bị: 6 con ngựa, có 5 con ngựa màu (đỏ, trắng, xanh, vàng, tím) cùng 5 bộ mũ, áo; cờ lệnh, kiếm, roi.  Trên lưng mỗi con ngựa đặt 10 lễ tiền vàng.

Cùng với 5 con ngựa màu và một con ngựa đỏ có đầy đủ mũ, áo và hia nhưng kích thước to hơn 5 con ngựa trên kèm theo cờ, roi, kiếm; 1 cây vàng loại hoa đỏ (số lượng 1000 vàng) và 1 đĩa đựng tiền vàng dâng gia tiên (số lượng 50 lễ vàng tiền).

Chuẩn bị vàng mã cúng tết

Chuẩn bị vàng mã cúng tết (Nguồn: chuanoitieng.com)

3.4. Văn khấn cúng đất đai (Thổ Công) trong nhà

Bài văn khấn cúng đất đai (Thổ Công) trong nhà sau đây có thể được dùng vào bất cứ lúc nào trong cả năm. Vì vậy bạn có thể thay đổi ngày, tháng sao cho phù hợp nhất với thời điểm cúng. Cúng 30 Tết như thế nào và bài văn cúng ra sao? Tất cả nội dung bạn đều có thể sử dụng bằng bài văn cúng đất đai dưới đây.

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.

Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần.

Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này.

Tín chủ là………………………………………………………………………………………………………………………….
Ngụ tại……………………………………………………………………………………………………………………………..
Hôm nay là ngày……..tháng……..năm……………………………………………………………………………………………
Tín chủ con thành tâm sắm sửa hương, hoa, lễ vật, kim ngân, trà quả, bày ra trước án. Đốt nén hương thơm kính mời: ngày Bản gia Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, ngài Bản gia Thổ Địa Long Mạch Tôn thần, ngài Bản gia Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần.

Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long thịnh vượng, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
sắm lễ và văn khấn tạ đất cuối năm (tạ thần linh thổ địa)

Bài văn khấn tạ đất

NAM-MÔ A-DI-ĐÀ PHẬT!

Con kính lạy:

Quan đương xứ thổ địa chính thần

Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần

Hôm nay là ngày…tháng…năm…, nhằm tiết ……………………………………………………………………….
Chúng con là:………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ thần linh Thổ Địa.

Gia đình chúng con nhờ có duyên lành mà đến an cư lạc nghiệp nơi này. Đội ơn thần linh Thổ địa che chở, ban ân, đất này được phong thủy yên lành, khí sung, mạch vượng, bốn mùa không hạn ách tai bay, tám tiết có điềm lành tiếp ứng. Trong ngoài ấm êm, toàn gia mạnh khỏe.

Nay nhằm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng tôn kính. Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.

Cung kính nghĩ rằng thần linh Thổ địa sẽ tùy duyên ứng biến phù hộ cho gia đình chúng con được an cư, đạt được những điều mong ước, cho nhà cao cửa rộng, cho tăng tài tiến lộc, cho nhân vật hưng long.

Âm dữ dương đồng, dốc lòng cầu khấn, cúi xin soi tận, ý khẩn tâm thành.

Kính thỉnh Bản gia tiên tổ liệt vị chân linh đồng lai hâm hưởng.

Cẩn cáo!

Văn khấn cúng đất đai

Văn khấn cúng đất đai (Nguồn: eva.vn)

Tùy theo từng phong tục và điều kiện của mỗi gia đình mà bạn có thể thực hiện nghi lễ cúng cúng 30 Tết với sự điều chỉnh khác nhau. Với những gợi ý nội dung trên đây hy vọng bạn đã có thể trả lời được câu hỏi cúng 30 Tết như thế nào và có thêm nhiều kiến thức bổ ích về mâm cỗ cúng truyền thống của dân tộc.

Để có sự chuẩn bị tốt nhất cho mâm cúng vào ngày 30 Tết, bạn có thể liên hệ trang thương mại điện tử Useful để có thể tìm mua các đồ thờ cúng cần thiết, lễ vật, hoa quả, các loại thực phẩm tươi sống, đảm bảo vệ sinh an toàn với giá thành phải chăng nhất. Các sản phẩm tại đơn vị có Nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, góp phần mang đến gia đình bạn một mâm cúng đầy đủ, tươm tất. Đây cũng là địa chỉ tin cậy của nhiều gia đình mỗi dịp Tết đến xuân về.