Là một trong những căn bệnh phổ biến thường hay gặp nhưng nhiều người lại không hề biết nguyên nhân, biến chứng và cách điều trị bệnh tiểu đường như thế nào? Vì thế, bài viết dưới đây của Blog Useful sẽ giúp mọi người giải đáp rõ ràng hơn về vấn đề trên.
1. Bệnh tiểu đường là gì?
Mặc dù đã từng nghe đến rất nhiều lần nhưng không phải ai cũng có những kiến thức khoa học hay hiểu biết nhất định về bệnh tiểu đường. Thực ra, theo y học, căn bệnh này còn có một tên gọi khác là bệnh đái tháo đường – là bệnh lý nội khoa, do rối loạn chuyển hóa hormone insulin trong cơ thể không thích hợp như bị thiếu hụt hoặc đề kháng kém, từ đó làm cho lượng đường trong máu tăng cao hơn mức bình thường, gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho cơ thể con người. Thực hiện ngay các xét nghiệm bệnh tiểu đường quan trọng tại các bệnh viện uy tín để kiểm tra tình trạng bệnh bạn nhé.
Xét nghiệm tại bệnh viện uy tín để kiểm tra bệnh tiểu đường (nguồn: amazonaws.com)
2. Phân loại bệnh tiểu đường
Theo nghiên cứu của y khoa mới nhất hiện nay thì tiểu đường được phân loại gồm 3 loại chính: tiểu đường Type 1, tiểu đường Type 2 và tiểu đường thai kỳ.
2.1. Tiểu đường Type 1
Bệnh đái tháo đường Type 1 thường hay xuất hiện ở trẻ nhỏ hay đang trong độ tuổi vị thành niên. Được cho là chứng rối loạn tự miễn, tức là hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ tấn công các tế bào tuyến tụy làm cho lượng đường huyết tăng và insulin bị thiếu hụt. Nhiều bác sĩ cho rằng, nguyên nhân gây ra loại bệnh này là có sự kết hợp của cả yếu tố môi trường lẫn gen di truyền.
2.2. Tiểu đường Type 2
Tiểu đường Type 2 là gì? Được biết đến là loại tiểu đường phổ biến nhất và còn có tên gọi khác là bệnh tiểu đường không phụ thuộc insulin. Nó thường xuất hiện ở những người trẻ tuổi đang ở tuổi vị thành niên hoặc trưởng thành nhưng không phải ai cũng phát hiện ra. Cũng giống như type 1, nhiều bác sĩ tin rằng nguyên nhân gây ra mầm mống tiểu đường type 2 cũng liên quan đến môi trường và yếu tố di truyền.
2.3. Tiểu đường thai kỳ
Đây là một loại tiểu đường chỉ xảy ra ở những người phụ nữ đang mang thai và có thể sẽ gây ra những vấn đề trầm trọng cho cả em bé lẫn bà mẹ nếu không được chữa trị kịp thời. Thế nhưng, ít ai biết rằng căn bệnh này sẽ thường biến mất ngay sau khi bà bầu chuyển dạ, sinh em bé. Ngoài 3 loại tiểu đường trên thì còn 1 số khác ít gặp hơn và nguyên nhân chủ yếu là do mắc các bệnh khác đi kèm, suy dinh dưỡng hay hội chứng di truyền, phẫu thuật…
Chi tiết bệnh tiểu đường Type 1 (Nguồn: vinmec-prod.s3.amazonaws.com)
3. Nguyên nhân bệnh tiểu đường
Vậy những nguyên nhân gây ra căn bệnh phổ biến này là gì? Cùng tìm hiểu để đưa ra được giải pháp chữa trị kịp thời bạn nhé!
3.1. Rối loạn quá trình chuyển hóa Glucose
Glucose là một trong những dưỡng chất cần thiết của cơ thể con người, có trong thực phẩm bạn ăn hàng ngày và được dự trữ trong gan, để cung cấp nguồn năng lượng cho các tế bào của cơ bắp cũng như các mô, nhất là não bộ. Khi bạn biếng ăn, lượng glucose trong máu quá thấp làm cho gan phải cân bằng lại lượng đường trong máu cũng như ly giải phân tử glycogen thành glucose.
Tuy nhiên, muốn quá trình trên diễn ra thành công thì cần phải có sự góp mặt của hormone insulin, glucose mới được hấp thu vào tế bào và làm giảm nồng độ đường huyết trong máu. Còn nếu quá trình trao đổi chất diễn ra bất thường, gặp sự cố bị rối loạn thì glucose không thể đi vào trong các tế bào, cung cấp năng lượng khiến cho lượng đường vẫn còn tồn tại trong máu. Sự mất cân bằng cứ như vậy được tích lũy dần dần, dẫn đến lượng đường cao một cách đáng kể.
Chi tiết bệnh tiểu đường type 2 (Nguồn: thaoduocminhnhi.com)
3.2. Bệnh tiểu đường có lây không
Nhiều người thường nghĩ rằng, tiểu đường có thể lây lan qua đường máu bởi nó liên quan đến lượng đường trong máu. Thực chất, đây không phải là căn bệnh truyền nhiễm vì nó không do các loại virus, nấm, vi khuẩn… gây ra. Do đó, mọi người hoàn toàn có thể yên tâm nhưng vẫn nên trang bị cho mình những kiến thức đầy đủ để hiểu rõ hơn về loại bệnh này.
3.3. Ai có nguy cơ cao bị tiểu đường
So với người bình thường thì có một số đối tượng, nhóm người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao như: Người có người thân trong gia đình như bố mẹ, anh chị em… mắc tiểu đường. Người béo phì bởi khi béo, mức độ insulin trong cơ thể sẽ bị rối loạn làm cho tăng đường huyết. Những người mắc hội chứng kháng insulin, tức là mắc các bệnh như gan nhiễm mỡ, huyết áp cao, mỡ máu cao… Rồi trẻ em có cân nặng dưới 2,5kg khi được sinh ra…
3.4. Bệnh tiểu đường thường gặp ở độ tuổi nào
Theo báo cáo của nhiều quốc gia thì hiện nay, độ tuổi mắc bệnh tiểu đường ngày càng trẻ. Nhất là tiểu đường Type 2 không chỉ còn xảy ra đối với người trung niên và cao tuổi (dao động 40 tuổi trở lên nữa) mà còn xảy ra cả ở đối tượng đang độ tuổi vị thành niên khi họ mới 25-30 tuổi… Bệnh nhân nên tìm hiểu 5 xét nghiệm tiểu đường type 2 chẩn đoán và tư vấn bệnh tại Vinmec để đảm bảo chính xác tình trạng bệnh, phương án chữa trị bạn nhé.
Người béo phì có nguy cơ bị tiểu đường (Nguồn: khoeplus24h.vn)
4. Triệu chứng của bệnh tiểu đường
Để có thể phòng ngừa căn bệnh phổ biến nhưng “âm thầm mà nguy hiểm” này đúng cách thì tốt nhất mọi người nên biết rõ một số triệu chứng nhận biết bệnh như sau:
4.1. Các triệu chứng tiểu đường phổ biến
Các triệu chứng thường thấy có thể kể đến là:
- Người bệnh sẽ cảm thấy thường xuyên khát nước. Bởi lúc này hàm lượng glucose có trong máu sẽ tăng cực kỳ cao, rồi tế bào trong cơ thể bạn sẽ cần phải bơm một lượng máu cần thiết để pha loãng lượng glucose ấy. Từ đó, kích thích lên não gây ra cảm giác cực kỳ khát nước.
- Trong 1 ngày, người bệnh sẽ có nhu cầu đi vệ sinh nhiều lần hay còn được gọi là chứng tiểu nhiều vì cơ thể bạn đang muốn bỏ bớt đi lượng đường trong máu bị dư thừa, khi ấy bộ phận thận sẽ liên tục phải hoạt động dẫn đến đi vệ sinh quá nhiều.
- Sụt cân một cách bất thường, không rõ nguyên nhân do cơ thể thiếu insulin, nên việc tổng hợp mỡ hay các chất protein đều bị suy giảm.
- Luôn luôn cảm thấy người mình lúc nào cũng trong trạng thái kiệt sức, uể oải bởi sự thiếu hụt của insulin trong cơ thể…
4.2. Các dấu hiệu tiểu đường trở nặng
Bên cạnh những triệu chứng phổ biến hay gặp của bệnh tiểu đường như trên thì mọi người cần chú ý đến một số dấu hiệu chứng tỏ bệnh đã trở nặng và không được chủ quan như thị lực yếu dần, luôn cảm thấy buồn nôn, mắc ói, khô miệng, bị ngứa da ở vùng âm đạo hoặc háng, bẹn hoặc đối với phụ nữ bị nhiễm trùng âm đạo thường xuyên…
4.3. Khi nào cần gặp bác sĩ
Thực ra, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay sau khi phát hiện ra cơ thể mình có những dấu hiệu bất thường như trên. Đặc biệt, nên gọi cấp cứu nếu cảm thấy thở gấp hơn, có cảm giác buồn nôn và chân tay yếu dần đi hoặc thấy đi tiểu uống nước nhiều hơn kèm theo chứng đau bụng…
Tham gia các xét nghiệm và tư vấn chuẩn xác từ các bác sĩ chuyên khoa (Nguồn: sakraworldhospital.com)
5. Các biến chứng thường gặp ở bệnh tiểu đường
Là một căn bệnh không đe dọa trực tiếp đến tính mạng của con người nhưng tiểu đường sẽ phát triển dần dần thành các biến chứng và ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe của bạn. Bởi vậy, nếu không kịp thời phát hiện thì bệnh sẽ không thể kiểm soát cũng như điều trị được…
5.1. Biến chứng tim mạch
Ít ai biết rằng, nếu bị tiểu đường, bạn sẽ có khả năng mắc bệnh tim hay đột quỵ cao hơn so với những người thông thường vì huyết áp cao, glucose trong máu cao… Đặc biệt, nó sẽ còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch như hẹp động mạch, động mạch vành kèm đau thắt ngực dẫn đến nhồi máu cơ tim…
5.2. Biến chứng thận
Trong thận có chứa hàng triệu tiểu cầu nhỏ để giúp loại bỏ chất thải ra khỏi máu của bạn nhưng nếu bị bệnh tiểu đường có thể làm tổn thương hệ thống này, dẫn đến thận hoạt động kém hiệu quả, làm tăng khả năng bị suy thận hoặc mắc phải bệnh thận giai đoạn cuối không thể hồi phục được. Vì thế, có thể nói bệnh thận rất phổ biến ở những người bị tiểu đường.
5.3. Bệnh thần kinh
Khi lượng đường trong máu dư thừa có thể sẽ là nguyên nhân khiến cho các thành mạch máu đang nuôi dưỡng dây thần kinh ở chân bị tổn thương, từ đó sẽ gây tê, ngứa, rát hoặc đau bất thường ở ngón chân rồi dần dần lan rộng lên trên… Nếu không được chữa trị kịp thời, bạn sẽ mất hết cảm giác ở bộ phận tay, chân đi kèm với triệu chứng buồn nôn, táo bón hay bị tiêu chảy…
5.4. Tổn thương mắt
Không chỉ gây hại đến các thành mạch máu dây thần kinh mà tiểu đường còn có thể làm tổn thương các mạch máu của võng mạc, khiến cho thị lực suy yếu, có nguy cơ mắc 1 số bệnh như tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, thậm chí là mù lòa…
5.5. Tổn thương chân
Như đã nói, căn bệnh tiểu đường này còn làm tổn thương dây thần kinh ở bàn chân khiến cho lưu thông máu kém làm tăng khả năng mắc biến chứng chân khác nhau mà không được điều trị, có lẽ bị nhiễm trùng, rất khó lành và phải cắt bỏ.
5.6. Các biến chứng trong thời kỳ mang thai
Lượng glucose trong máu tăng cao sẽ làm cho em bé trong bụng mẹ vượt quá mức cân theo quy định. Từ đó, sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường trong quá trình sinh nở của bà bầu, đồng thời tăng nguy cơ hạ đường huyết đột ngột ở trẻ sau khi sinh. Rồi khi trẻ lớn lên, tiếp tục có khả năng mắc bệnh liên quan đến tiểu đường cao hơn so với những đứa trẻ khác.
Biến chứng của tiểu đường (Nguồn: tytphuongcauonglanh.medinet.gov.vn)
6. Bệnh tiểu đường sống được bao nhiêu năm
Theo số liệu thống kê của Liên đoàn Đái tháo đường thế giới thì cứ 7 giây trôi qua sẽ có một bệnh nhân tử vong vì căn bệnh này. Còn Hiệp hội Đái tháo đường Anh quốc cho biết so với người bình thường, người mắc bệnh tiểu đường type 2 có tuổi thọ giảm trung bình 10 năm. Nhất là nam lẫn nữ giới trên 55 tuổi, phát hiện ra tiểu đường thì sẽ bị giảm ít nhất 5-6 năm tuổi thọ. Thế mới thấy, căn bệnh đó thật nguy hiểm.
Mặc dù chưa có thể trả lời chính xác cho được vấn đề người bệnh mắc tiểu đường có thể sống được bao nhiêu năm nhưng nếu cứ kiểm soát tốt đường huyết kết hợp với chế độ ăn uống, thực đơn đầy đủ các chất dinh dưỡng và luyện tập thể dục thể thao lành mạnh thì tuổi thọ của người bệnh chắc chắn sẽ được nâng cao.
7. Các chẩn đoán xét nghiệm tiểu đường
Dưới đây là một số chẩn đoán xét nghiệm tiểu đường Type 2 phổ biến nhất để giúp mọi người dễ dàng phát hiện ra căn bệnh này.
7.1. Đo nồng độ glucose trong máu
Tức là đo nồng độ đường trong máu lúc đói, bạn sẽ không ăn và uống gì (ngoại trừ nước lọc) trong vòng 8 tiếng đồng hồ và đến bệnh viện vào buổi sáng để lấy máu xét nghiệm đường huyết. Nếu kết quả đường huyết dao động trong khoảng 100-125 mg/dl thì có thể bạn bị tiền đái tháo đường, còn lớn hơn hoặc bằng 126mg/dl thì chắc chắn bạn đã mắc bệnh đái tháo đường rồi.
Đo nồng độ glucose trong máu (Nguồn: droh.co)
7.2. Đánh giá sau khi dung nạp glucose
Để mang lại được kết quả chính xác cho xét nghiệm này thì bạn cũng nên nhịn đói ít nhất 8 tiếng đồng hồ và chỉ được uống nước lọc. Sáng hôm sau, khi đến bệnh viện xét nghiệm, bạn sẽ được nhân viên cho uống 75g glucose pha trong khoảng 250-300ml nước trong khoảng thời gian là 5 phút. Khoảng 2 tiếng đồng hồ sau, sẽ lấy máu để xét nghiệm. Kết quả dao động từ 140-200mg/dl thì bạn có nguy cơ bị tiền đái tháo đường còn lớn hơn 200mg/dl là đã mắc tiểu đường.
7.3. Định lượng HbA1C
Định lượng HbA1C cũng được biết đến là một xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh tiểu đường chính xác nhất. Vì nó sẽ giúp đánh giá hồi cứu tình trạng đường trong máu khoảng thời gian 2-3 tháng trở lại đây, nếu kết quả là HbA1C < 6,5% thì đường máu cân bằng tốt.
7.4. Các xét nghiệm khác
Bên cạnh những xét nghiệm để chẩn đoán bệnh như trên thì còn có khám tổng quát lâm sàng định kỳ 1-2 lần/năm để thăm dò chính xác nhất, khám mắt, thử đường trong nước tiểu…
Bệnh nhân sẽ được đo nồng độ MMol trong máu để xác định bệnh tiểu đường (Nguồn: dribbble.com)
8. Bệnh tiểu đường có chữa được không
Mặc dù hiện nay, ngành y khoa của nước nhà đều đã có những tiến bộ vượt bậc với nhiều thành tựu hiện đại, tuy nhiên với căn bệnh mang tên tiểu đường có chữa được không vẫn đang là câu hỏi mở với nhiều người, bởi diễn biến bệnh quá phức tạp…
8.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị tiểu đường
Thực ra, bí quyết để giúp kiểm soát đường huyết cũng như cải thiện tiểu đường thành công chính là phụ thuộc vào lối sống của bạn. Kèm theo đó là chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng khoa học tùy theo từng thể trạng của bệnh nhân đã được bác sĩ tư vấn. Ví dụ, mọi người có thể tham khảo thêm 13 món ăn sáng cho người tiểu đường, giúp đường huyết ổn định hơn như sữa chua không đường, ngũ cốc nguyên hạt… Ngoài ra, còn phụ thuộc khá nhiều vào sự hiểu biết và thái độ kiên trì, chịu khó tuân thủ việc chữa bệnh của mỗi người.
8.2. Tiên lượng điều trị tiểu đường qua từng giai đoạn
Để có thể đẩy lùi được bệnh ra khỏi cơ thể mình thì bạn cần có kế hoạch chữa trị thật hiệu quả.
Đối với bệnh tiểu đường trong giai đoạn đầu, mọi người sẽ có khá nhiều cách để làm giảm lượng đường huyết. Tuy nhiên, sự gợi ý tốt nhất chính là nên kết hợp chế độ ăn uống, dinh dưỡng khoa học cùng với luyện tập thể dục thể thao thật lành mạnh, thường xuyên để các biến chứng dần dần giảm bớt.
Bước sang giai đoạn 2, mọi người có thể sử dụng thuốc uống mà bác sĩ kê cho. Có nhiều loại thuốc khác nhau như thuốc làm tăng hoạt tính của insulin… Ngoài ra, bệnh nhân có thể kết hợp với các thực phẩm hỗ trợ sức khỏe, thảo dược có thành phần tốt đang được bán rộng rãi trên thị trường như quế chi, mướp đắng… Nhưng nhớ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Có khá nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị tiểu đường (Nguồn: nhathuoclongchau.com)
9. Bệnh tiểu đường điều trị như thế nào
Hiện nay có khá nhiều phương pháp hỗ trợ điều trị căn bệnh mang tên tiểu đường này cực kỳ hiệu quả. Bạn có thể áp dụng một số cách dưới đây để phòng ngừa, chữa trị bệnh tốt nhất.
9.1. Dùng thuốc điều trị
Nếu bệnh nhân đã từng áp dụng liệu pháp ăn uống kết hợp với vận động mà không thể kiểm soát được lượng đường trong máu thì tốt nhất nên sử dụng thuốc điều trị khác insulin như toa bác sĩ đã kê cho mình. Còn trường hợp nặng hơn, sẽ phải kết hợp với điều trị duy nhất bằng insulin, ăn các loại hoa quả ổn định đường huyết mà thôi.
9.2. Thay đổi chế độ ăn uống
Bệnh nhân bị tiểu đường nên lựa chọn và bổ sung vào chế độ thực đơn dinh dưỡng của mình nhiều chất xơ cũng như bột đường để cân đối đường huyết. Có thể kể đến như là rau xanh ngon dành cho bệnh tiểu đường, uống viên uống giàu omega-3: cá hồi, óc chó… rồi các loại sữa có ít chất béo.
Chế độ ăn uống dành cho người bị tiểu đường (Nguồn: viendinhduonglamsang.vn)
9.3. Thay đổi lối sống và vận động
Một trong những phương pháp điều trị tiểu đường mà không phải ai cũng biết, đó chính là thường xuyên vận động nhưng cần theo hướng dẫn đúng cách. Những loại vận động phù hợp như đi bộ, bơi lội, đạp xe, chèo thuyền… Tránh nên vận động nhiều, mang vác đồ nặng hay hoạt động với cường độ, năng suất cao.
9.4. Theo dõi chỉ số đường huyết thường xuyên
Nếu có điều kiện, bạn có thể tự mua sắm máy đo đường huyết chuẩn xác và thường xuyên kiểm tra lượng đường trong máu để xem có gì bất thường hay không? Trong trường hợp lượng đường quá cao hoặc quá thấp bạn nên đi khám bác sĩ ngay để được điều trị kịp thời.
Bệnh tiểu đường là căn bệnh phổ biến và khá nguy hiểm. Vì thế mọi người cần trang bị cũng như tích lũy thật nhiều kiến thức để chăm sóc sức khỏe cho bản thân mình và gia đình một cách tốt nhất. Đặc biệt đừng quên tham khảo và đăng ký thực hiện tầm soát khám tiểu đường tại Careplus hoặc mua gói khám chuyên khoa trên Useful với mức giá ưu đãi nhé!