Hơn 5.000 gia đình đã nộp đơn kiện lên tòa án cáo buộc các nhà sản xuất vắc-xin về các triệu chứng tự kỷ mà con cái họ gặp phải, gồm chậm phát triển ngôn ngữ nghiêm trọng, kỹ năng xã hội kém và có những động tác lặp đi lặp lại.
Tuy nhiên, cho đến nay, trải qua rất nhiều nghiên cứu đều chỉ ra rằng không có mối liên hệ nào giữa vắc-xin và bệnh tự kỷ. Một quyết định gần đây của tòa án đã lại làm dấy lên dư luận khi quyết định cấp bồi thường cho gia đình của một bé gái bị các triệu chứng tự kỷ sau khi được tiêm phòng. Câu chuyện thực sự là gì? Health đã đề nghị các nhà nghiên cứu tự kỷ hàng đầu giúp chúng tôi tìm lời giải đáp.
Câu hỏi: Lý do tại sao chứng tự kỷ bỗng dưng lại trở thành “dịch bệnh”?
Trả lời: Từ “dịch bệnh” có lẽ là từ được dùng sai. Vào giữa những năm 1970, tỷ lệ mắc bệnh tự kỷ được báo cáo là 21/10.000, hay nói cách khác là 1/470 trẻ mắc bệnh. Ngày nay, tỷ lệ này là 65 đến 67/10.000, hay nói cách khác là 1/150 trẻ mắc bệnh, tăng gấp ba lần trong vòng 30 năm.
Mặc dù bất kỳ sự gia tăng nào trong những con số này đều đáng lo ngại, nhưng các nhà khoa học không gọi đó là một dịch bệnh. Nhiều chuyên gia cho rằng sự gia tăng thực tế trong các trường hợp mắc bệnh tự kỷ (số ca mắc bệnh tự kỷ tăng lên trong cộng đồng nói chung) là khá nhỏ.
Theo họ, nguyên nhân gia tăng các chẩn đoán mắc bệnh, phần lớn là do mọi người hiểu biết sâu rộng hơn về những yếu tố đủ điều kiện được công nhận là bệnh tự kỷ, nhận thức rõ hơn về chứng rối loạn và sự gia tăng các dịch vụ cho trẻ em có triệu chứng tự kỷ.
Để hiểu rõ hơn về lập luận đó, hãy xem xét sự việc sau đây: Nhiều trẻ em được xếp vào nhóm mắc bệnh tự kỷ ngày nay, nhưng cũng với tình trạng như vậy cách đây 30 năm thì lại được chẩn đoán là bị rối loạn ngôn ngữ hoặc chậm phát triển tâm thần.
Thật vậy, khi số trẻ em mắc bệnh tự kỷ tăng lên, số lượng được chẩn đoán chậm phát triển tâm thần đã giảm xuống. “Những yếu tố này có thể giải thích tất cả sự gia tăng trong các trường hợp mắc bệnh tự kỷ,” chuyên gia về bệnh tự kỷ Eric Fombonne, Bác sĩ y khoa, trưởng khoa tâm thần học tại Bệnh viện Nhi đồng Montreal cho biết.
Ngày càng có nhiều trẻ mắc tự kỷ (Nguồn: wp.com)
Câu hỏi: Vậy cơ sở hình thành nên ý kiến cho rằng vắc-xin là nguyên nhân gây bệnh tự kỷ là gì?
Trả lời: Có rất nhiều giả thuyết không có sự xác nhận về mặt khoa học cho bất kỳ giả thuyết nào. Người đổ lỗi cho vắc-xin MMR (sởi, quai bị và rubella), cho rằng protein sởi trong mũi tiêm có thể gây tổn hại cho dạ dày của trẻ; ruột bị rò có thể khiến các mảnh protein, được tạo ra trong quá trình tiêu hóa, đi đến não và phá hủy não.
Một giả thuyết khác cho rằng chất thimerosal bảo quản vắc-xin, có chứa một dạng thủy ngân được gọi là methylmercury. Một số người cho rằng kim loại nặng là một yếu tố gây ra những bất thường về phát triển thần kinh dẫn đến chứng tự kỷ, một phần, vì methylmercury (một hợp chất tương tự thường thấy ở một số loài cá) có thể gây tổn thương não.
Tuy nhiên, trong hơn 10 nghiên cứu so sánh hàng trăm ngàn trẻ em có tiêm hoặc không tiêm vắc-xin MMR cho thấy không có nguy cơ tăng tình trạng mắc bệnh tự kỷ. Và sáu nghiên cứu so sánh trẻ em được tiêm vắc-xin có chứa thimerosal so với vắc-xin không chứa thimerosal cũng cho thấy không có tình trạng gia tăng nguy cơ. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng các nghiên cứu không đủ nghiêm ngặt hoặc chính xác để thu được hiệu quả ở một bộ phận trẻ em dễ bị mắc bệnh. “Nếu 1 trong 1.000 trẻ em mắc bệnh tự kỷ do ảnh hưởng từ vắc-xin, thì bạn sẽ không phát hiện ra điều này trong các nghiên cứu đó.,” Isaac Pessah, Tiến sĩ, Giám đốc Trung tâm Sức khỏe Môi trường Trẻ em tại Đại học California, Davis cho biết.
Điều đó có nghĩa là cuộc tranh luận có thể sẽ tiếp tục diễn ra. Pessah cho rằng còn nhiều câu hỏi cần có lời giải đáp, chẳng hạn như khi nào nên tiêm phòng và nên tiêm bao nhiêu mũi cho trẻ cùng một lúc. “Mặc dù chúng tôi đã tăng số lượng vắc-xin cần thiết, nhưng chúng tôi không tập trung nghiên cứu về một loại cụ thể nào trong một khoảng thời gian nhất định,” ông giải thích.
Câu hỏi: Có phải một số trẻ dễ bị tự kỷ sau khi được tiêm phòng không?
Trả lời: Hầu hết các chuyên gia cho rằng bệnh tự kỷ có yếu tố di truyền mạnh mẽ, và một đứa trẻ có khuynh hướng di truyền có thể rất nhạy cảm với các chấn thương, hoặc “tấn công” từ vắc-xin, nhiễm trùng, hoặc các yếu tố môi trường khác chưa được chứng minh vào hệ thống cơ thể của trẻ. Nhưng Pessah cho biết có khả năng nhân tố duy nhất có thể dẫn đến bệnh tự kỷ là vắc-xin.
Có phải một số trẻ dễ bị tự kỷ sau khi được tiêm phòng không (Nguồn: mailtribune.com)
Câu hỏi: Nếu như đã chứng minh được không có mối liên hệ giữa bệnh tự kỷ và vắc-xin, thì tại sao gần đây chính phủ liên bang lại giải quyết vụ kiện cáo buộc rằng một bé gái mắc bệnh tự kỷ do tiêm vắc-xin?
Trả lời: Lý do giải quyết không hoàn toàn rõ ràng. Trong khi nhiều người ủng hộ quan điểm vắc-xin gây bệnh tự kỷ tán thành quyết định này là sự thừa nhận rằng vắc-xin có thể gây ra bệnh tự kỷ, thì Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ đã cố gắng bác bỏ quan điểm đó. Cơ quan này khẳng định nghiên cứu xác nhận rằng không có mối liên hệ giữa bệnh tự kỷ và vắc-xin.
Vụ án liên quan đến Hannah Poling, hiện đã được 9 tuổi, bé nhận được năm mũi tiêm vắc-xin chống lại 9 bệnh cùng một lúc khi 18 tháng tuổi. Mười tháng sau, bé được chẩn đoán bị thiếu men ti thể, một căn bệnh di truyền hiếm gặp gây tổn thương não và các triệu chứng giống như tự kỷ.
Câu hỏi đặt ra cho Chương trình Bồi thường Thương tích Vắc-xin (VICP), một cơ quan liên bang được thành lập vào năm 1988 để giúp kiểm soát hàng loạt vụ kiện chống lại các nhà sản xuất vắc-xin, là liệu việc tiêm vắc-xin cho Hannah Poling có gây ra các triệu chứng của bệnh tự kỷ hay không, tại sao các triệu chứng này không xuất hiện cho đến khi bé được tiêm vắc-xin.
VICP thừa nhận rằng về mặt sinh học, các loại vắc-xin làm trầm trọng thêm chứng rối loạn, gây ra các triệu chứng của bé. Tuy nhiên, vụ kiện đã không chứng minh rằng vắc-xin có thể kích hoạt các triệu chứng tự kỷ ở trẻ em mắc bệnh ty thể, chỉ có điều là các bệnh nhiễm trùng thông thường có thể gây ra các triệu chứng ở những đứa trẻ này.
(Hannah đã nhiều lần bị nhiễm trùng tai và sốt trước khi thể hiện hành vi tự kỷ.) Trên thực tế, nhiều chuyên gia về bệnh ty thể nói rằng thay vì tránh tiêm vắc-xin cho trẻ em mắc những bệnh này, điều quan trọng là các em phải được tiêm vắc-xin để phòng chống nhiễm trùng.
Câu hỏi: Nếu vắc-xin không phải là nguyên nhân gốc rễ gây ra bệnh tự kỷ, vậy nguyên nhân chính là từ đâu mà ra?
Trả lời: Nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố môi trường, bao gồm nhiễm trùng, thuốc men, chế độ ăn uống và chất ô nhiễm. Ví dụ, rất nhiều nghiên cứu chỉ ra thuốc trừ sâu là một nguyên nhân. Một nghiên cứu đã thực hiện đo các chất chỉ thị của thuốc trừ sâu organophosphate như malathion hoặc diazinon (thường được sử dụng trong nông nghiệp) trong máu hoặc nước tiểu của trẻ em và mẹ của các em, sau đó kiểm tra khả năng phát triển của trẻ; kết quả cho thấy tỷ lệ rối loạn giống như tự kỷ cao hơn ở trẻ có nồng độ thuốc trừ sâu cao hơn. Có vẻ như organochlorines đã can thiệp vào cách hệ thần kinh tránh không bị kích động quá mức, một vấn đề ở trẻ bị tự kỷ.
Nguyên nhân chính của bệnh tự kỷ là gì (Nguồn: images.indianexpress.com)
Câu hỏi: Chế độ ăn uống sẽ góp phần tăng thêm hay phòng tránh chứng tự kỷ như thế nào?
Trả lời: Một số chuyên gia cho rằng hai protein – gluten (có trong đại mạch, lúa mạch đen, yến mạch và lúa mì) và casein (có trong các sản phẩm sữa) – không được chuyển hóa hoàn toàn trong đường tiêu hóa của trẻ em bị bệnh tự kỷ, và điều đó có thể gây tổn thương đến chức năng và sự phát triển của não.
Chế độ ăn không có gluten và casein được sử dụng rộng rãi nhất cho người mắc bệnh tự kỷ. Nhiều gia đình báo cáo rằng chế độ ăn này giúp điều chỉnh thói quen đại tiện, giấc ngủ và các hành vi lặp đi lặp lại và cải thiện sự tiến bộ chung của trẻ, mặc dù không có nghiên cứu chính xác nào xác nhận điều đó. Một số nghiên cứu quy mô lớn về chế độ ăn uống này đang được tiến hành.
Fombonne cảnh báo rằng sự cải thiện mà cha mẹ nhìn thấy sau khi điều trị thường là do hiệu ứng giả dược hoặc do họ quá mong muốn nhìn thấy lợi ích của phương thức điều trị này. Điểm mấu chốt: Các chuyên gia cho biết, cha mẹ nên làm bất cứ điều gì có thể để hỗ trợ con cái họ, nhưng điều cốt yếu là phải tìm ra bằng chứng cho thấy bất kỳ sự can thiệp gây ra căng thẳng nào, chẳng hạn như, chế độ ăn uống hạn chế xứng đáng với chi phí và thời gian bỏ ra.
Bài viết được dịch theo Do Vaccines Really Cause Autism? Xuất bản trên tờ Health News.