Việc ở cữ sau sinh rất quan trọng, nếu kiêng cữ đúng cách sẽ giúp mẹ tránh được các bệnh hậu sản về sau. Vậy phụ nữ cần kiêng gì sau khi sinh? Hãy cùng Blog Useful điểm qua những điều cần kiêng cữ sau sinh mà các chị em lần đầu làm mẹ nên quan tâm.
1. Kiêng cữ sau sinh có cần thiết hay không?
Rất nhiều ý kiến trái chiều về việc ở cữ sau khi sinh, một số bộ phận theo quan niệm dân gian cho rằng rất cần thiết, ngược lại một số người theo tư tưởng hiện đại lại cho rằng việc ở cữ sau sinh là cổ hủ. Vậy quan điểm nào đúng, quan điểm nào sai?
1.1 Hậu quả của việc không kiêng cữ sau sinh
Nhiều người thắc mắc không biết có nên kiêng cữ sau sinh? Câu trả lời là rất cần thiết. Bởi vì trong quá trình sinh nở, người mẹ mất rất nhiều sức lực và đối mặt với những nguy hiểm. Như một lẽ dĩ nhiên, sau quá trình “vượt cạn”, người mẹ cần được chăm sóc, nghỉ ngơi, để phục hồi các tổn thương mà dân gian vẫn gọi là ở cữ sau sinh. Thời gian ở cữ rất quan trọng, giúp các bà mẹ tránh khỏi các bệnh hậu sản về sau như đau đầu, cơ thể suy nhược, đau lưng, ốm yếu,… Do vậy những quan điểm cho rằng ở cữ sau sinh cổ hủ là sai lệch.
Ở cữ sau sinh là rất cần thiết cho mẹ để bảo vệ chính mình và mang lại điều tốt nhất cho con (Nguồn: conlatatca.vn)
cháo dinh dưỡng cho bé tăng cân
Vì người xưa thường dành ra 3 tháng để ở cữ và thực hiện nhiều phương pháp rất khắt khe nên nhiều người cho rằng nó không đúng. Tuy nhiên chỉ cần loại bỏ những quan niệm cổ hủ, lạc hậu như không tắm trong vòng một tháng, phải mặc áo quần kín, không được ra ngoài trời, không được vận động, xem sách báo, kiêng chuyện vợ chồng, ăn uống phải kiêng cữ, sưởi ấm bằng than trong mọi điều kiện thời tiết và thậm chí uống nước tiểu của em bé để gọi sữa. Những quan điểm này hoàn toàn phản khoa học và có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người mẹ.
Việc ở cữ không hẳn là sai nhưng nếu không biết áp dụng một cách chọn lọc và phù hợp thì sẽ gây ra hậu quả xấu đến sức khỏe. Để sức khỏe của mẹ và bé được đảm bảo mọi người cần loại bỏ những quan niệm trên và áp dụng các phương pháp kiêng cữ sau sinh khoa học hơn.
Ở cữ sau sinh liệu có còn cần thiết? (Nguồn: bibomart.com.vn)
1.2. Cách kiêng cữ sau sinh khoa học gồm những gì
Giai đoạn ở cữ sau sinh rất quan trọng, nhưng không nên kiêng cữ quá đáng và hà khắc. Để quá trình ở cữ được thuận lợi và hiệu quả, các mẹ chỉ cần ghi nhớ những lưu ý sau đây.
Về việc tắm gội
Khoảng từ 3 – 4 ngày sau khi sinh các mẹ có thể tắm được. Các mẹ nên tắm bằng nước ấm và không được tắm quá lâu, dưới 20 phút. Trong quá trình tắm gội, các mẹ nên vệ sinh sạch sẽ vùng kín theo hướng dẫn của bác sĩ. Sau khi tắm xong, cần làm khô cơ thể và tóc, mặc áo quần thoải mái.
Các mẹ hoàn toàn có thể tắm bình thường sau 3-4 ngày sinh con (Nguồn: ithuoc.net)
Về ăn mặc, quần áo
Nếu thời tiết lạnh giá thì các mẹ nên mặc quần áo ấm, trùm kín cơ thể để giữ ấm. Vào những ngày nắng nóng thì có thể mặc áo quần mỏng nhẹ, quần áo cộc, có thể mở quạt hoặc điều hòa với số nhỏ, cho gió nhẹ, không thổi trực tiếp vào mặt.
Thư giãn tinh thần, tránh bị stress
Để đầu óc được thoải mái và thư giãn các mẹ có thể đọc báo, xem tivi, nghe nhạc bất cứ khi nào rảnh rỗi, tuy nhiên không nên xem quá nhiều, sẽ làm mỏi mắt, nếu mỏi mắt, các mẹ nên dừng xem và nhắm mắt lại để thư giãn.
Hãy tận dụng thời gian của mình để thư giãn tinh thần thoải mái (Nguồn: baomoi.com)
Không gian phòng ngủ
Nên thiết kế phòng có cửa sổ để ánh nắng và gió có thể chiếu vào, tuy nhiên giường ngủ thì nên đặt cách xa cửa sổ để tránh gió lùa vào làm bé bị cảm. Các mẹ cũng có thể bế bé ra ngoài trời vào buổi sáng để tắm nắng và thư giãn cơ thể.
Thiết kế phòng có ánh sáng chiếu vào để cả mẹ và bé đều cảm thấy thoải mái hơn (Nguồn: myphambachlien.vn)
Về việc vận động cơ thể
Một việc cần kiêng cữ sau sinh là các mẹ nên kiêng vận động nặng, không nên chạy nhảy, tuy nhiên vẫn nên có cơ thể vận động bằng việc đi bộ, làm các việc tay chân như thay tã, bồng con, cho con bú,.. để chân tay được vận động, xương cốt được co giãn, đều rất tốt cho sức khỏe. Ngoài ra mẹ có thể sử dụng các phương pháp vận động giảm cân và thư giãn sau sinh hiệu quả để tránh tình trạng ngồi không một chỗ dẫn đến stress và tăng cân.
Thường xuyên vận động nhẹ để cơ thể linh hoạt và tinh thần thoải mái sau sinh (Nguồn: spatrinhmy.com)
Về việc vệ sinh cá nhân
Những ngày đầu răng lợi rất yếu nên đánh răng bằng nước ấm hoặc nếu chưa đánh răng thì có thể súc miệng bằng nước muối loãng. Đối với đầu tóc thì nên chải nhẹ nhàng, không nên chải quá mạnh là được.
Về chuyện vợ chồng
Sau khi sinh, theo như lời khuyên của các chuyên gia thì các mẹ cần kiêng chuyện vợ chồng trong thời gian còn sản dịch. Sau khi hết sản dịch các mẹ có thể bắt đầu quan hệ trở lại, nhưng lưu ý là nên nhẹ nhàng.
Đấng mày râu nên thông cảm và thấu hiểu cho chị em trong thời gian sau khi sinh (Nguồn: baomoi.com)
Về chế độ ăn uống
Cơ thể sau khi sinh khá nhạy cảm lại phải cung cấp sữa cho con nên các mẹ nên kiêng các loại thực phẩm có tình hàn gây lạnh bụng, các chất kích thích, còn lại các thực phẩm khác vẫn có thể ăn bình thường.
Sau sinh nếu không kiêng cữ mẹ sẽ gặp phải những hậu quả gì về sau? (Nguồn: bibomart.com.vn)
2. Lưu ý kiêng cữ sau sinh cực kỳ cần thiết
Giai đoạn sau sinh rất quan trọng do vậy các mẹ cần lưu ý kiêng cữ đúng cách để cơ thể nhanh chóng phục hồi, có đủ năng lượng để chăm sóc bé.
2.1. Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh
Sinh nở rất mất sức nên các mẹ cần bổ sung cho cơ thể đầy đủ các chất dinh dưỡng cũng như các loại thực phẩm hỗ trợ sức khỏe đảm bảo và chất lượng để lấy lại thể trạng, đồng thời có đủ năng lượng để nuôi con. Chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp mẹ nhanh chóng khỏe mạnh đồng thời có sữa để cho bé bú. Trong thực phẩm phải luôn có các chất như chất đạm, tinh bột, đường, rau xanh tuy nhiên các mẹ nên kiêng cữ ăn uống đồ chua, đồ ăn có tính hàn, uống nước đá lạnh,… những thực phẩm này có thể khiến mẹ bị đau bụng, ảnh hưởng tới nguồn sữa, làm bé bị ảnh hưởng khi bú sữa mẹ.
Đảm bảo nguồn dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể mẹ khỏe mạnh sau khi sinh (Nguồn: blogtamsu.vn)
2.2 Tranh thủ nằm càng nhiều càng tốt
Trẻ hay quấy khóc khiến các mẹ phải ẵm bồng, ngồi để ru con nhiều, hoạt động hằng ngày diễn ra nhiều sẽ khiến các mẹ dễ đau lưng về sau. Sau sinh mẹ ngồi và ẵm bồng con quá nhiều chỉ sau 3 tháng sẽ cảm nhận được những cơn đau lưng rõ rệt. Đặc biệt khi thời tiết thay đổi đột ngột, lưng sẽ hay nhức mỏi, ê buốt. Do vậy, ngay sau sinh các mẹ chỉ nên ngồi khi cho bé bú còn lại thời gian còn lại nên nằm. Sử dụng các loại gối êm nhẹ và hỗ trợ tư thế nằm tốt để các mẹ có thể thoải mái hơn và có được giấc ngủ sâu hơn.
Tranh thủ nằm mọi lúc có thể để đảm bảo sức khỏe chăm sóc bé (Nguồn: giadinhvanhoa.com.vn)
2.3 Không làm việc nặng
Sau khi sinh cơ thể rất yếu, đặc biệt đối với những trường hợp sinh mổ vết thương còn chưa hồi phục nên các mẹ cần kiêng cữ sau sinh không được làm việc nặng. Khi làm việc nặng, các mẹ phải dùng lực nhiều, điều này có thể ảnh hưởng đến vết mổ hoặc làm tử cung bị tổn thương khiến vết thương tổn thương nặng hơn hoặc rất lâu lành. Cho nên sau sinh các mẹ không nên làm bất cứ những việc quá sức, việc của các mẹ lúc này là hồi phục cơ thể và nuôi con thật tốt. Hãy chủ động nhờ chồng hoặc người thân trong nhà hỗ trợ nếu cần làm những việc nặng.
Những điều cần kiêng cữ cho mẹ sau khi sinh. (Nguồn: giadinhtre.vn )
2.4 Vệ sinh răng miệng đúng cách
Sau khi sinh, răng lợi còn yếu nên các mẹ nên dùng nước ấm hoặc nước muối sinh lý để đánh răng súc miệng. Sau khi ăn nên súc miệng sạch sẽ để tránh vi khuẩn lây lan sang bé khi thơm nựng trẻ. Ngoài ra, mẹ cũng nên đến các bệnh viện nha khoa để bác sĩ kiểm tra định kỳ tình hình răng miệng sau sinh nhé.
Các mẹ cần cẩn thận trong việc vệ sinh răng miệng sau khi sinh (Nguồn: vicare.vn)
2.5 Tắm nắng đúng thời điểm
Để cơ thể nhanh phục hồi, tinh thần thoải mái, bé phát triển tốt thì cả mẹ và bé nên dành thời gian tắm nắng buổi sáng mỗi ngày. Để việc tắm nắng được tốt thì mẹ và bé chỉ nên tắm nắng trong vòng 30 phút và tắm nắng trước 8h.
Tranh thủ thời gian cùng bé tắm nắng vào mỗi buổi sáng (Nguồn: momhugsbaby.com)
2.6 Sử dụng gối mềm khi đi xe hơi
Sau khi sinh nếu di chuyển từ bệnh viện về nhà hoặc khi cần di chuyển đi đâu đó có việc gấp các mẹ nên chuẩn bị một chiếc gối có ruột gối mềm, thoải mái để đặt dưới bụng, tránh tình trạng đau nhói khi đi xe bị rung lắc hay gặp ổ gà. Việc đặt gối mềm trên bụng giúp vết thương ở bụng bị ít ảnh hưởng.
2.7 Không leo cầu thang nhiều
Một điểm cần kiêng cữ sau sinh mổ là không nên leo cầu thang quá nhiều. Sau khi sinh cơ thể đang còn yếu, đặc biệt với các mẹ sinh mổ. Vậy nên các bạn nên bố trí phòng ngủ ở tầng trệt, hạn chế phòng nghỉ của bạn ở tầng cao vì sau sinh nếu leo cầu thang nhiều sẽ khiến vết thương dễ bị động, lâu lành và ảnh hưởng đến tử cung do co thắt nhiều.
2.8 Tránh xa các thiết bị điện tử
Thời đại 4.0 khiến nhiều người không thể tách mình khỏi các thiết bị điện tử tuy nhiên việc sử dụng quá nhiều các thiết bị điện tử như điện thoại, laptop, máy tính bảng hay xem tivi,… sau khi sinh là điều rất tối kỵ. Sau sinh mắt rất yếu nên việc sử dụng các thiết bị điện tử sẽ khiến sau 40 tuổi mắt mờ, không nhìn thấy gì.
Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử để bảo vệ mắt sau khi sinh (Nguồn: khoahoc.tv)
2.9 Phụ nữ sau sinh không nên nín tiểu
Do các quấy khóc hoặc thèm bú mà nhiều trường hợp dù đang buồn tiểu các mẹ vẫn hay nín tiểu để các đỡ quấy mới đi tuy nhiên việc này lại rất nguy hiểm. Các mẹ sau sinh không nên nín tiểu vì rất dễ làm nhiễm trùng đường tiết niệu.
Không nên quá tập trung vào bé mà quên chăm sóc bản thân mình (Nguồn: blog.Useful.cm)
2.10 Không quan hệ
Phụ nữ sau sinh cần khoảng 20 ngày đến 1 tháng mới hoàn toàn gột sạch sản dịch, cho nên “chuyện ấy” sau sinh là không nên. Hơn nữa, sau sinh cơ thể của mẹ vẫn còn đau và chưa tiết đủ hormone để giúp hoạt động tình dục được trơn tru, thậm chí nhiều trường hợp quan hệ tình dục sớm có thể gây nhiễm trùng vùng kín, rách vết thương. Cho nên các mẹ cần kiêng cữ sau sinh thường hay sinh mổ để cơ thể trở lại bình thường rồi hãy quan hệ tình dục sau khoảng 8 tuần.
2.11 Không khóc khi tắm
Sau sinh rất mệt mỏi và nhạy cảm nên các mẹ rất dễ buồn tủi và hay khóc. Tuy nhiên, dù có mệt mỏi, buồn tủi hay ấm ức đến đâu thì sau sinh các mẹ cũng không nên vào nhà tắm vừa khóc vừa bật vòi nước, đặc biệt đối với các mẹ sinh mổ. Nước mắt khi thấm vào vết thương, đặc biệt và vết mổ thì sẽ rất lâu lành. Vết thương lâu lành đồng nghĩa với việc các mẹ sẽ chịu đau đớn lâu hơn. Các mẹ hãy thử sử dụng xông tắm thư giãn với mùi hương dịu nhẹ để thấy tinh thần thoải mái, giảm stress khi tắm hiệu quả hơn.
Luôn giữ tinh thần thoải mái kể cả khi tắm (Nguồn: elle.vn)
2.12 Nhờ người nhà chăm sóc vết mổ
Đối với các mẹ sinh con bằng phương pháp mổ nên nhờ người nhà hoặc y tá đến nhà để chăm sóc, vệ sinh vết mổ. Các mẹ không nên tự mình kiểm tra và chăm sóc vết mổ. Rất nhiều trường hợp các mẹ tự chăm sóc vết mổ, tự kéo lên nhìn khiến vết thương lâu khô, thậm chí bị chảy cả máu, rất nguy hiểm.
Kiêng cữ sau khi sinh sẽ giúp cơ thể mẹ nhanh chóng phục hồi. (Nguồn: bibomart.com.vn)
2.13 Tư thế nằm ngủ và cho con bú
Sau khi sinh cơ thể các mẹ rất yếu, đặc biệt đối với trường hợp sinh mổ các mẹ cần chú ý khi nằm ngủ và cho con bú để sao cho không động vết thương. Khi nằm, các mẹ nên nằm hơi ngả lưng về phía sau và cho bé nằm dọc theo chiều ở trên người mẹ, Tư thế này sẽ giúp các mẹ sinh mổ tránh được bé đạp vào vết thương trên bụng, mà vẫn cảm thấy thoải mái khi ngủ hay nằm cho con bú.
Nằm tư thế thoải mái cho bé bú để vết thương hồi phục nhanh hơn (Nguồn: phunutoday.vn)
2.14 Tránh thực phẩm tối kỵ khi sinh mổ
Đối với các mẹ sinh con bằng phương pháp mổ thì việc lựa chọn thức ăn tối kỵ với vết thương rất quan trọng. Các mẹ nên kiêng cữ sau sinh với các loại thức ăn không tốt cho quá trình lành sẹo như: Đồ nếp, hải sản, rau muống, thịt bò, lòng trắng trứng gà,… những loại thực phẩm này sẽ làm tăng quá trình tạo mủ viêm dẫn đến tình trạng gây ra sẹo lồi.
2.15 Tránh căng thẳng, mệt mỏi
Tâm trạng u uất, mệt mỏi không chỉ ảnh hưởng đến nguồn sữa mẹ mà còn làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người mẹ, rất dễ bị trầm cảm sau sinh. Để niềm hạnh phúc khi đón chào một thành viên mới được trọn vẹn, các mẹ phải để tinh thần luôn được thoải mái nhất, tránh để bản thân rơi vào tình trạng u uất hay trầm cảm sau sinh. Nếu các mẹ thấy mệt mỏi vì phải lo quá nhiều việc sau sinh có thể tìm kiếm sự giúp đỡ của người thân hoặc thuê người giúp việc, để mẹ có thời gian thư giãn và nghỉ ngơi.
Luôn giữ tinh thần thoải mái để có thể chăm sóc bản thân và bé thật tốt (Nguồn: earthmama.vn)
Để đảm bảo cho quá trình mang thai đến khi sinh và sau sinh được an toàn cho cả mẹ và bé, lựa chọn bệnh viện uy tín là rất quan trọng. Hiện nay, bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec tiêu chuẩn 5 sao mang đến sự yên tâm tuyệt đối cho nhiều gia đình. Hơn nữa, đánh giá khoa sản bệnh viện Vinmec là rất tốt nên các mẹ hoàn toàn không cần lo lắng gì khi đăng ký sử dụng gói thai sản trọn gói tại Vinmec nhé!
Bệnh viện Vinmec với cơ sở vật chất hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp (Nguồn: chungcutimescitygiagoc.com)
Với những chia sẻ trên chúng ta có thể thấy được việc kiêng cữ sau sinh là rất cần thiết. Tuy có nhiều quan điểm và ý kiến trái chiều về việc ở cữ sau sinh là lạc hậu hay không cần thiết. Mỗi quan điểm điều có điểm đúng sai, điều các mẹ cần làm là nhìn nhận và áp dụng một cách có khoa học. Các mẹ cần sáng suốt tìm hiểu, lựa chọn cách kiêng cữ phù hợp và chuẩn bị những sản phẩm chăm sóc cho cả mẹ và bé cần thiết. Hy vọng những chia sẻ trên giúp ích cho chị em trong lần đầu tiên đảm nhận thiên chức người mẹ.