Bước sang độ tuổi dậy thì ở con trai và con gái đều có những thay đổi đặc trưng. Đặc biệt là những thay đổi tâm lý tuổi dậy thì được nhiều phụ huynh quan tâm tìm hiểu. Đó là gì? Cùng Blog Useful giải đáp qua bài viết dưới đây.
1. Đặc điểm tâm lý tuổi dậy thì
1.1. Sự bất mãn với cơ thể và lòng tự trọng bị tổn thương
Không phải sự phát triển nào của cơ thể cũng được ghi nhận sự hào hứng thích thú. Vì vậy, ở giai đoạn này nhiều bạn sẽ xuất hiện tình trạng bất mãn với sự phát triển của cơ thể. Một số cá nhân còn nhạy cảm hơn, lòng tự trọng bị tổn thương dễ dàng hơn.
1.2. Có cảm giác lâng lâng
Một số bạn con trai và con gái luôn ở trạng thái cảm giác lâng lâng không kiểm soát do có sự thay đổi về tâm sinh lý trong thời gian này.
1.3. Khẳng định sự độc lập của bản thân
Đặc điểm nổi bật trong giai đoạn này là cả con trai và con gái đều có xu hướng khẳng định cái tôi cá nhân ở sự độc lập của bản thân một cách rõ rệt và có nhu cầu được công nhận sự khẳng định đó.
1.4. Đánh thức nhu cầu tình dục
Đặc điểm cần chú ý nhất của thời điểm này là đã đánh thức nhu cầu tình dục. Đây là điều hoàn toàn phù hợp với sự phát triển thay đổi của cơ thể các em.
Con trai và con gái đều thay đổi cảm xúc ở tuổi dậy thì. (Nguồn: media.licdn.com)
2. Sự khác nhau giữa tâm lý tuổi dậy thì ở nam và nữ khác nhau như thế nào?
Tuy cùng bước vào thời kỳ dậy thì nhưng giữa nam và nữ sẽ có những thay đổi tâm lý khác nhau. Một số thay đổi tâm lý còn mang đặc trưng cho từng giới.
2.1. Tâm lý tuổi dậy thì của nam
Ghi nhận những thay đổi tâm lý tuổi dậy thì của nam có những vấn đề cần đặc biệt chú ý là:
2.1.1. Hình thành khái niệm yêu, thích, cặp đôi
Con trai đã bắt đầu hình thành các khái niệm liên quan đến vấn đề yêu, thích, cặp đôi, bạn gái… Điều này là hoàn toàn phù hợp với sự phát triển chung về cơ thể, tâm lý của con trai.
Thích, yêu là một trong những dấu hiệu đầu đời của tuổi dậy thì (Nguồn:theartofcharminc.netdna)
2.1.2. Cảm xúc nhạy cảm
Trong giai đoạn dậy thì, các em nam cũng có cảm xúc nhạy cảm hơn. Có thể xúc động và cảm động hay nhạy cảm về một sự vật tình huống nào đó bất ngờ gặp phải. Một số cá nhân không kiểm soát được cảm xúc nhạy cảm của mình và cũng có sự ngạc nhiên với thay đổi này.
2.1.3. Dễ thay đổi cảm xúc
Vì không kiểm soát được cảm xúc nên con trai ở tuổi dậy thì sẽ dễ thay đổi cảm xúc mang tính nhất thời, có thể vui nhanh và buồn nhanh.
2.1.4. Có sự quan tâm với thế giới quan nhiều hơn
Tâm lý tuổi dậy thì ở con trai còn có xu hướng quan tâm thế giới quan nhiều hơn như chính trị, công lý, triết học, nghệ thuật,…
2.1.5. Bắt đầu lên kế hoạch cho cuộc sống độc lập, những giấc mơ và mục tiêu
Cũng trong giai đoạn này, các bạn nam sẽ có những quan điểm riêng, những suy nghĩ riêng của cá nhân. Đặc biệt con trai quan tâm nhiều đến kế hoạch của cuộc sống độc lập, những giấc mơ và mục tiêu của bản thân.
Tuổi tâm lý dậy thì ở nữ làm con gái trở nên dày dặn, lo lắng nhiều hơn (Nguồn:stylesatlife.com)
2.1.6. Có nhiều cảm giác lo lắng, bối rối
Con trai ở giai đoạn thay đổi tâm lý tuổi dậy thì có đặc điểm mang nhiều cảm giác lo lắng, bối rối hơn. Lúc này sự quả quyết, chín chắn của “phái mạnh” đang được hình thành. Tuy nhiên chưa có sự rõ rệt nên phần quyết đoán chưa được đảm bảo.
2.1.7. Có ý thức mới về bản sắc của bản thân
Hầu như con trai ở tuổi dậy thì đều có ý thức cá nhân về xây dựng bản sắc riêng của mình. Điều này chứng tỏ đặc điểm của phái mạnh muốn thể hiện mình, muốn khẳng định mình và muốn khoe “sức mạnh” của chính mình…
2.1.8. Hạn chế sự giám sát, theo dõi của ba mẹ và người thân
Quan sát theo dõi cho thấy thay đổi tâm lý khi vào tuổi dậy thì ở con trai còn có mong muốn hạn chế sự giám sát, theo dõi sát sao của bố mẹ, thầy cô…
2.1.9. Sự tò mò và khám phá mọi điều mới lạ trong cuộc sống và các mối quan hệ xung quanh
Một điểm nổi bật và vô cùng quan trọng trong tâm lý dậy thì ở con trai là bắt đầu hình thành sự tò mò, muốn khám phá hết những thứ xung quanh mình. Những sự vật, sự việc, những mối quan hệ mới lạ luôn có sức hút với con trai tuổi dậy thì. Tuy nhiên với đặc điểm này thì bố mẹ cần chú ý theo dõi. Vì có những sự vật, sự việc có tính chất nguy hiểm như sử dụng chất kích thích, ma tuý, rượu chè, thuốc lá… vô cùng nguy hại đến sức khỏe, tâm lý của con trai.
Con trai có nhiều thay đổi ở giai đoạn dậy thì. (Nguồn: tonghopnhanh.com)
2.2. Tâm lý con gái ở tuổi dậy thì
Đối với con gái, những đặc điểm tâm lý ở tuổi dậy thì cũng có khá nhiều, đó là:
2.2.1. Tìm kiếm và thiết lập một bản sắc mới
Con gái ở giai đoạn này có xu hướng tìm kiếm, thiết lập một bản sắc mới của riêng mình. Điều này có thể hiểu là xây dựng một phong cách cá nhân riêng biệt.
2.2.2. Có những thay đổi về niềm tin và cảm xúc
Bản thân con gái cũng có những thay đổi về niềm tin, về cảm xúc. Nhưng đa phần mang xu hướng là tích cực.
2.2.3. Đôi khi cảm thấy tự ti
Cũng không thiếu trường hợp, con gái giai đoạn tâm lý tuổi dậy thì thấy tự ti, mặc cảm với ngoại hình, bản thân trong nhiều trường hợp.
2.2.4. Tâm trạng thất thường hơn
Cũng giống con trai, con gái có những lúc tâm trạng không cân bằng, thất thường làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
2.2.5. Hình thành thế giới quan của riêng mình
Một thế giới quan riêng biệt mang đậm dấu ấn cá nhân đang được mỗi cô gái hình thành cho riêng mình khi bước sang lứa tuổi dậy thì.
2.2.6. Chăm chút cho bản thân mình nhiều hơn
Các cô gái sẽ có xu hướng chăm chút nhiều hơn cho vẻ bề ngoài của mình. Những thói quen, những vấn đề liên quan đến làm đẹp, sức khoẻ được con gái dành nhiều thời gian quan tâm tìm hiểu và vận dụng có hiệu quả.
Con gái quan tâm vẻ bề ngoài hơn. (Nguồn: beauty-guide.de)
3. Tư vấn tâm lý tuổi dậy thì
Sự phát triển của tuổi dậy thì là điều chắc chắn sẽ xảy ra ở con trai, con gái khi đến thời điểm. Tuy nhiên, khi tuổi dậy thì có những dấu hiệu quá mức so với những thay đổi bình thường của lứa tuổi này, các em cần nhận được hỗ trợ từ gia đình và xã hội.
Đặc biệt, ở những trường hợp quan trọng thì sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý có kinh nghiệm là vô cùng cần thiết. Sự hỗ trợ này nên mang tính chất kịp thời để giúp những anh chàng, cô nàng mới lớn tránh được những hội chứng stress và trầm cảm của tuổi dậy thì.
Bản thân các em bước vào giai đoạn mới lớn và các bậc làm cha làm mẹ nên chủ động theo dõi sự thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì, tìm hiểu các kiến thức về tâm lý giới tính để thấu hiểu tâm lý tuổi dậy thì của con em mình trong giai đoạn phát triển này. Từ đó, có hướng “đối phó” phù hợp, kịp thời với những dấu hiệu không bình thường nhé!