Rối loạn đa nhân cách là căn bệnh tuy không quá nguy hiểm tới tính mạng nhưng lại có những ảnh hưởng tiêu cực cho người bệnh và cả những người xung quanh. Hãy xem bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về bệnh, nguyên nhân, dấu hiệu cũng như phương pháp điều trị bệnh.
1. Rối loạn đa nhân cách là gì?
Rối loạn đa nhân cách là một căn bệnh khá hiếm gặp. Trên thế giới số lượng người mắc bệnh này chiếm tỉ lệ rất ít. Tên tiếng anh của căn bệnh này là Multiple Personality Disorder – MPD. Hiện tại, bệnh này còn được biết đến với tên gọi khác mới hơn là bệnh rối loạn tách rời nhận thức. Tên tiếng anh là Dissociative Identity Disorder – DID.
MPD là một căn bệnh của rối loạn tâm lý. Khi bị bệnh này, trong cùng một người sẽ sinh ra ít nhất 2 nhân cách.
Các bản thể này chỉ là các mảnh tính cách tách rời của người bệnh. Đa phần các ca bệnh đều sẽ có một bản thể là bản chính mang tên của người bệnh. Bản thể chính này không biết tới sự hiện diện của những bản thể khác. Sự nhận thức với những bản thể đó chỉ được biết qua lời kể của mọi người.
Những bản thể sẽ có tuổi, có giới tính hoặc có chủng tộc riêng. Cũng vì thế mà mỗi bản thể lại có tư thế và cử chỉ hành động, cách nói chuyện khác nhau. Ngoài bản thể là người thì những người mắc bệnh này còn có thể có bản thể động vật tồn tại.
Lúc mới bị bệnh, người bệnh có thể chỉ có biểu hiện ra 2-4 bản thể. Tuy nhiên càng về sau, bác sĩ có thể tìm ra được từ 13-15 bản thể. Cá biệt có trường hợp bệnh nhân có tận 100 bản thể tồn tại.
Nhiều bản thể cùng tồn tại trong một người (Nguồn: genk.vn)
2. Bệnh đa nhân cách nguy hiểm như thế nào
Bệnh đa nhân cách tuy không phải là bệnh nan y nhưng hội chứng rối loạn đa nhân cách lại là một hội chứng đặc biệt nguy hiểm với bản thân người bệnh và cả những người xung quanh.
Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành và đưa đến nhận định là bệnh đa nhân cách này có sự liên quan mật thiết tới hành vi phạm tội.
Nguy hiểm hơn đó là người bị căn bệnh rối loạn này lại không biết bản thân đang bị bệnh, họ cho rằng mình là người bình thường. Sự khác biệt giữa họ và những người xung quanh là do lỗi của mọi người chứ không phải là lỗi của họ. Những bệnh nhân mắc bệnh này cũng thường có tính cục cằn, rất hung dữ, vô cảm và có thể có những hành vi chống đối, tiêu cực.
Bệnh đa nhân cách là một căn bệnh hiếm gặp. Theo tính toán thống kê thì chỉ có khoảng 0,01 – 1% dân số trên toàn cầu mắc phải căn bệnh này. Bắc Mỹ là khu vực có số lượng người mắc bệnh nhiều nhất thế giới.
3. Nguyên nhân rối loạn đa nhân cách
Nguyên nhân dẫn đến rối loạn đa nhân cách phần lớn là do những năm đầu đời trẻ bị bạo hành, bị lạm dụng về tâm lý, lạm dụng thể chất hoặc lạm dụng tình dục.
Quá trình hình thành và phát triển về nhân cách của một con người được diễn ra từ những năm tháng đầu đời. Chính vì vậy nếu như một người có tuổi thơ luôn sống trong cảnh ngược đãi, lạm dụng sẽ bị ảnh hưởng rất lớn tới việc phát triển nhân cách.
Khi liên tục bị lạm dụng trong thời gian dài, quá với sức chịu đựng thì tâm lý sẽ bị tổn thương nặng nề, dẫn tới nhân cách sẽ bị rối loạn. Thực tế có tới 99% số ca mắc căn bệnh này đều là do bị lạm dụng ở giai đoạn trước 9 tuổi. Vì vậy nếu như trẻ nhỏ bị trầm cảm hay có các dấu hiệu trầm cảm rõ rệt nhất thì bố mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để nghe tư vấn chi tiết.
Bạo hành khiến trẻ bị rối loạn nhân cách (Nguồn: ydvn.net)
4. Các dấu hiệu rối loạn đa nhân cách
4.1. Có nhiều nhân cách khác nhau
Dấu hiệu nhận biết đầu tiên của rối loạn đa nhân cách chính là sự hiện diện của các bản thể khác nhau liên tục giành lấy quyền được kiểm soát hành vi, hành động của một người. Dấu hiệu này chính là triệu chứng đặc trưng của bệnh.
4.2. Có những khoảng trống trong ký ức
Mỗi một bản thể tồn tại bên trong người bị bệnh đa nhân cách sẽ có một ký ức riêng. Chính vì lý do này mà người bị bệnh sẽ không có được một ký ức hoàn chỉnh nào về các sự kiện đã từng xảy ra ở trong cuộc sống. Những bệnh nhân này đa số sẽ có các khoảng đen ở trong ký ức. Họ cũng cho rằng trong khoảng thời gian diễn ra sự việc đó họ đã ngủ nên không thể biết được điều gì đã xảy ra.
4.3. Quên thông tin cá nhân
Những người bị rối loạn đa nhân cách cũng thường quên đi hết các thông tin cá nhân của bản thân như địa chỉ nơi làm việc, địa chỉ nơi sống, quê quán, các sở thích,… Do có quá nhiều bản thể cùng tồn tại ở bên trong cơ thể họ, mỗi bản thể lại có những ký ức riêng và liên tục muốn giành giật quyền kiểm soát hành vi nên người bị bệnh đa nhân cách rất khó khăn trong việc điều khiển, làm chủ suy nghĩ, hành vi của họ.
Chính vì vậy việc họ thường xuyên quên đi những thông tin của bản thân diễn ra liên tục. Khi xuất hiện càng nhiều bản thể thì việc quên đi các ký ức của người bệnh càng trầm trọng hơn.
4.4. Các rối loạn khác trong hành vi, sinh hoạt không từ chất kích thích thuốc
Khi bị bệnh đa nhân cách, người bệnh cũng sẽ gặp một số rối loạn trong hành vi của mình như hay hoảng loạn, lo lắng, cảm xúc thay đổi thất thường, giấc ngủ bị rối loạn, ăn uống cũng thất thường.
Khá giống với những dấu hiệu bệnh trầm cảm phổ biến, có nhiều ca bệnh do cảm xúc bị thay đổi liên tục, từ đó xuất hiện các hành vi tiêu cực như tự hành hạ làm tổn thương bản thân, thậm chí là tự tử.
Bệnh nhân thường xuyên quên những thông tin cá nhân (Nguồn: ydvn.net)
5. Điều trị rối loạn đa nhân cách
5.1. Bệnh rối loạn đa nhân cách ở Việt Nam có thể điều trị không?
Bệnh rối loạn đa nhân cách là một căn bệnh khá khó điều trị vì quá trình điều trị này sẽ phải kéo dài suốt cả đời. Để điều trị bệnh không đơn giản chỉ cần tác động của bác sĩ mà còn cần phải có sự phối hợp điều trị của bản thân người bệnh và người nhà.
Trả lời cho câu hỏi có thể chữa khỏi bệnh hoàn toàn được hay không thì rất khó có được câu trả lời do căn bệnh này có diễn biến phức tạp và không thể điều trị được bằng thuốc. Tuy nhiên bệnh đa nhân cách nếu như được điều trị đúng hướng, có sự hợp tác của người bệnh thì sau một thời gian người bệnh sẽ kiềm chế, điều khiển được các nhân cách bên trong cơ thể.
Nên sớm gặp bác sĩ để được tư vấn điều trị bệnh kịp thời (Nguồn: bnc-medipharm.com)
5.2. Các phương pháp điều trị đa nhân cách
Có rất nhiều phương pháp được sử dụng để điều trị rối loạn đa nhân cách, tuy nhiên điều trị tâm lý chính là phương pháp được sử dụng chính khi điều trị căn bệnh này.
Điều trị tâm lý còn được biết đến với tên gọi là tâm lý trị liệu, trị liệu phân tích nhận thức. Mục tiêu của điều trị tâm lý đó chính là giúp cho bệnh nhân có thể hiểu rõ hơn về cảm xúc của chính bản thân mình. Dần dần người bệnh sẽ kiểm soát được hành vi, kiểm soát suy nghĩ, cảm xúc, thái độ của bản thân.
Những liệu pháp được sử dụng khi điều trị bằng phương pháp này như là liệu pháp nói chuyện, thôi miên, vận động, nghệ thuật trị liệu.
Liệu pháp tâm lý giúp điều trị rối loạn nhân cách hiệu quả (Nguồn: thuocthang.com.vn)
Bên cạnh phương pháp điều trị tâm lý thì điều trị bằng thuốc cũng là phương pháp được các bác sĩ sử dụng. Thông thường khi sử dụng thuốc thì các bác sĩ sẽ dùng những loại thuốc như thuốc chống lo âu, thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần,… Để hỗ trợ điều trị. Nên nhớ rằng điều trị bằng thuốc chỉ có tác dụng là hỗ trợ điều trị chứ không phải là cách điều trị dứt điểm.
Khi điều trị bằng thuốc thì người bệnh cần tuyệt đối phải nghe theo chỉ định của bác sĩ tương tự như nhiều lưu ý khác cũng nhằm hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn có hại cho sức khỏe của thuốc trầm cảm.
Trợ giúp từ gia đình, cộng đồng: Phương pháp này cũng là một trong những phương pháp được sử dụng nhiều trong điều trị rối loạn đa nhân cách. Phương pháp này sẽ động viên người bệnh nói ra được những suy nghĩ, cảm xúc của họ với những người xung quanh.
Bên cạnh đó khi thực hiện phương pháp này thì người bệnh còn được khuyến khích nghĩ lại những hành vi của mình đã ảnh hưởng tới những người khác như thế nào.
Thời điểm hiện tại phương pháp điều trị trợ giúp từ gia đình, cộng đồng vẫn đang được cân nhắc xem xét, đánh giá xem mức độ hiệu quả ra sao.
5.3. Chăm sóc cho người đa nhân cách
Điều trị bệnh rối loạn đa nhân cách là một quá trình điều trị lâu dài, chính vì vậy việc điều trị này cần phải có sự hợp tác từ người nhà của bệnh nhân.
Khi chăm sóc người bệnh đa nhân cách thì người thân nên tích cực quan tâm, trò chuyện, dành nhiều thời gian hơn cho người bệnh. Những người đa nhân cách có cảm xúc thất thường, không ổn định nên việc trò chuyện, động viên họ sẽ giúp họ ổn định được cảm xúc.
Khi chăm sóc, người nhà cần chú ý cho người bệnh uống thuốc đúng thời gian, đúng liều lượng và đi thăm khám tổng quát định kỳ. Ngoài ra người nhà cũng nên chú ý tới chế độ sinh hoạt ăn uống cho người bệnh. Nên khuyến khích người bệnh thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, tập các bài vận động, luyện tập thư giãn.
Việc thường xuyên luyện tập như vậy sẽ giúp cho người bệnh có thể ổn định được cảm xúc của bản thân, từ đó giúp cho việc điều trị theo chiều hướng tích cực hơn. Không những thế khi tập luyện vận động hợp lý thì giấc ngủ của bệnh nhân cũng sẽ không bị rối loạn, ảnh hưởng nữa.
Tập yoga giúp ổn định cảm xúc cho người bệnh (Nguồn: apkpure.com)
Bên cạnh chế độ luyện tập thì chế độ ăn uống cũng cần phải hết sức chú trọng. Người nhà nên bổ sung thêm vitamin, khoáng chất cho người bệnh qua chế độ ăn mỗi ngày hoặc qua các thực phẩm chức năng hỗ trợ tăng cường sức khỏe, thực phẩm hỗ trợ não và trí nhớ giúp sức khỏe được cải thiện, tăng cường cả hệ miễn dịch.
Trên đây là bài viết chia sẻ thông tin về căn bệnh rối loạn đa nhân cách. Hy vọng rằng qua bài viết này, người đọc sẽ có được những thông tin chi tiết về căn bệnh và biết được cách điều trị đúng để chủ động hơn về căn bệnh đặc biệt này.