Nhật Bản là một đất nước có nhiều nét văn hóa truyền thống rất lâu đời vô cùng độc đáo và được duy trì đến hiện nay. Trong đó nền ẩm thực Nhật Bản được rất nhiều du khách trên toàn thế giới yêu thích và ngưỡng mộ.
1. Độc đáo nét văn hóa ẩm thực Nhật Bản truyền thống
1.1 Tìm hiểu về ẩm thực Nhật Bản
Ẩm thực của Nhật Bản là sự pha trộn một cách tinh tế và hài hòa giữa các món ăn truyền thống với các món ăn của Trung Quốc và cả nền ẩm thực của phương Tây. Chính điều này đã tạo nên một nét riêng vô cùng độc đáo mà không có nền ẩm thực nào có được. Văn hóa ẩm thực truyền thống của Nhật Bản hay còn gọi là Washoku đã được UNESCO công nhận là một di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2013. Các món ăn Washoku được làm từ những nguyên liệu đơn giản như là gạo, cá, rau … nhưng có kỹ thuật chế biến riêng biệt và mang nét đặc trưng của người Nhật.
Ẩm thực Nhật được UNESCO công nhận di sản vào năm 2013 (Nguồn: lophoctiengnhat.edu.vn)
1.2 Nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản
Đa số các món ăn của Nhật được chia ra từng đĩa nhỏ, với kích cỡ vừa phù hợp với sức ăn của người châu Á. Bên cạnh đó các đầu bếp của Nhật Bản cũng đã sơ chế và chế biến các nguyên liệu thượng hạng qua ít công đoạn nhất để lưu giữ lại nguyên màu sắc và mùi vị của món ăn. Nét đơn giản của các món ăn Nhật được thể hiện qua các món ăn quen thuộc như Sushi, Tempura, Wasaghi … được bày biện trên những chiếc khay cực kỳ đơn giản, tinh tế nhưng không kém phần đẹp mắt.
Những món ăn được bày biện đẹp mắt, tinh tế trong những bữa ăn của người Nhật (Nguồn: thejakartapost.com)
1.3 Triết lý ẩm thực Nhật Bản hướng đến sự cân bằng âm – dương
Ẩm thực Nhật Bản còn hướng đến triết lý của sự cân bằng âm – dương trong các món ăn. Các nguyên liệu và hương vị của người Nhật luôn được cân bằng giữa đắng, cay, ngọt, mặn… giúp ta cảm nhận mùi vị món ăn tốt hơn. Bên cạnh đó những món ăn nóng cũng sẽ đi kèm với những món có tính hàn để cân bằng lại. Ngoài ra triết lý cân bằng âm dương còn được thể hiện trong màu sắc của món ăn.
Màu sắc cũng như hương vị rất được coi trọng trong các món ăn Nhật (Nguồn: sushischool.jp)
1.4. Du lịch ẩm thực Nhật Bản mỗi vùng miền là trải nghiệm tuyệt vời nhất
Cùng là một món ăn, tuy nhiên ở mỗi vùng miền khác nhau trên Nhật Bản lại có những nét đặc trưng riêng. Như món mì Ramen của Nhật ở mỗi khu vực khác nhau trên đất nước này có cách chế biến, trang trí và hương vị khác nhau. Nên để hiểu được và nếm được hết một món ăn thì phải đến từng vùng khác nhau để trải nghiệm.
Hương vị món ăn mỗi vùng mỗi khác ở Nhật Bản (Nguồn: blog.gaijinpot.com)
1.5 Dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe
Các món ăn của Nhật tuy trông đơn giản nhưng chứa đựng đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết. Vì đa số các nguyên liệu để chế biến các món ăn Nhật là từ đậu nành, hải sản và rau củ. Chính vì điều này ngoài đáp ứng được vị ngon cho người thưởng thức, các món ăn của Nhật còn đảm bảo đủ chất cho người dùng.
Các món ăn luôn đề cao vấn đề dinh dưỡng và sức khỏe lên hàng đầu (Nguồn: hotelmousai.com)
1.6 Ẩm thực Nhật không chỉ có Sushi, Sashimi
Sushi, Sashimi được coi là một trong những món ngon nổi tiếng không thể bỏ qua trong nền ẩm thực truyền thống Nhật Bản. Tuy nhiên ẩm thực của Nhật còn còn có nhiều món ăn khác cực kỳ ngon và mang nét đặc trưng của nơi đây như: mì Ramen, mì Udon, mì Soba, Tempura, Tonkatsu, Yakitori, Sukiyaki … với nhiều món ăn đa dạng và được chế biến kỳ công mang đến cho người ăn những món ăn đẹp mắt, hương vị thơm ngon và giàu giá trị dinh dưỡng.
Món mì ramen cực kỳ hấp dẫn của Nhật (Nguồn: japansamachar.com)
1.7 Thiên nhiên các mùa trong ẩm thực xứ Phù Tang
Các nguyên liệu và hương hiệu chế biến các món ăn của Nhật Bản cũng đặc trưng theo mùa. Vì thế nền ẩm thực Nhật Bản cũng mang nhiều nét đặc trưng thiên nhiên theo mùa trong năm. Ví dụ nếu bạn tham khảo kinh nghiệm đến du lịch nước Nhật vào mùa hè bạn sẽ biết đến các món ăn có tính mát như lươn, mì lạnh … Còn vào mùa xuân thì sẽ được thưởng thức các món ăn được làm từ cá shirouo, hay những gia vị có vị đắng. Với những mùa còn lại như thu hay đông cũng có những món ăn làm từ những nguyên liệu đặc trưng và gia vị đặc trưng theo mùa.
Những món ăn mang nét đặc trưng của một mùa ở Nhật Bản (Nguồn: whats4eats.com)
1.8 Món ăn Nhật Bản được yêu thích nhất
Thật sự rất khó để hỏi một người Nhật họ thích những món ăn nào nhất, vì các món ăn của họ vô cùng đa dạng. Từ những món ăn truyền thống như Sushi, Sashimi, bánh xèo Okonomiyaki, cơm nắm Onigiri,… Đa số người Nhật đều sử dụng các món ăn của họ trong các bữa cơm hằng ngày của mình. Họ thích những món ăn truyền thống của họ và chính điều này đã giúp bảo tồn được văn hóa của họ qua một thời gian dài. Bên cạnh đó những lễ hội ẩm thực Nhật Bản được diễn ra quanh năm tại Nhật Bản cũng như nhiều quốc gia khác trong đó có Việt Nam.
Văn hóa ẩm thực Nhật phong phú và đa dạng (Nguồn: daytranslations.com)
1.9 Người Nhật chế biến và thưởng thức món cá như thế nào?
Cá là một trong những nguyên liệu cực kỳ giàu chất dinh dưỡng. Cá tươi thái mỏng và ăn sống, đó chính là đặc trưng của món Sashimi của người Nhật, món này được chấm cùng với xì dầu hay sốt Wasabi. Bên cạnh đó cá sống cũng được người Nhật ăn theo kiểu Sushi. Teriyaki ướp thịt cá đã loại bỏ hết xương và chế biến bằng cách vừa phết mỡ lên cá và vừa nướng cá. Ngoài ra cá cũng được người Nhật chế biến thành nhiều món ăn khác như là Tempura …
Nhiều loại cá giàu dinh dưỡng được dùng trong bữa ăn của người Nhật (Nguồn: hokkaidosushi.com.sg)
1.10 Ý nghĩa văn hóa trong mỗi món ăn
Nếu bạn đã từng tham gia các du lịch khám phá đất nước Nhật Bản thì bạn sẽ thấy nghệ thuật ẩm thực Nhật Bản còn được biểu hiện trong ý nghĩa của từng món ăn. Ví dụ trong mỗi dịp năm mới đến người Nhật sẽ uống rượu Sake để trừ khử tà khí, sử dụng đậu phụ với ý nghĩa kéo dài tuổi thọ và lời chúc sức khỏe. Còn nếu muốn chúc gia đình đông vui hơn thì sử dụng các món trứng cá tuyết nướng. Các món tôm thì tượng trưng cho sống lâu, sự trường thọ, Sushi làm từ cá tráp biển biểu tượng cho sự sung túc và thịnh vượng. Vì thế trong mỗi món ăn của người Nhật đều chứa đựng những ý nghĩa riêng biệt, chính điều này đã tạo nên biểu tượng của ẩm thực Nhật.
Mỗi món ăn của Nhật Bản đều hàm chứa một ý nghĩa sâu sắc (Nguồn: hisgo.com)
1.11 Nhiều nguyên tắc và nghi thức trong ăn uống
Trên bàn ăn người Nhật phải thực hiện rất nhiều nguyên tắc như là bàn ngồi ăn thường là bàn thấp, có nệm ngồi trên chiếu Tatami, trước khi vào bàn ăn bạn phải cởi bỏ hết giày dép. Khi bắt đầu ăn bạn phải nói “itadakimasu” với mọi người. Bên cạnh đó bạn cũng không được phép dùng tay không để lấy thức ăn, tránh dùng răng để cắn đôi món ăn, không úp ngược nắp vào tô, không cầm đũa trước khi cầm bát… Chính những nguyên tắc và nghi thức này đã tạo nên nét độc đáo của ẩm thực Nhật Bản.
Những nguyên tắc khi dùng bữa của người dân Nhật Bản (Nguồn: cooking-sun.com)
1.12 Trà đạo là hình thức nghệ thuật ẩm thực Nhật Bản
Trà đạo cũng được coi là một hình thức nghệ thuật ẩm thực đỉnh cao của người Nhật. Nghi thức trà đạo hay hương vị của các món trà không phải là điểm mấu chốt của trà đạo mà chính là khâu thực hiện món trà và cách thưởng thức đã tạo nên dấu ấn đáng nhớ của nghệ thuật này đối với du khách. Hiện nay trà đạo của Nhật cũng đã được lan truyền trên nhiều nước trên thế giới và có những nét đặc trưng riêng của mỗi nước, nhưng nguồn gốc và những điều cơ bản đều từ bất nguồn từ Nhật Bản.
Trà đạo cũng là nét văn hóa ẩm thực độc đáo của người Nhật (Nguồn: pinterest.com)
1.13 Sushi ăn theo mùa
Vào mùa xuân người Nhật sẽ ăn Sushi hải sản được làm cá biển như cá Sayori, sò trứng Nhật Bản… Khi đến mùa hè nóng nực người Nhật sẽ thưởng thức Sushi Awabi với nguyên liệu chính là làm từ bào ngư. Còn khi đến mùa thu bạn sẽ được thưởng thức Sushi Kohada được làm từ nguyên liệu chính là cá trích hay cá mòi chấm. Vào mùa đông khi tuyết rơi người dân Nhật Bản sẽ thưởng thức Sushi hải sản tako làm từ bạch tuộc, sushi ika làm từ cá mực. Việc ăn sushi theo mùa này cũng tạo nên nét độc đáo của nền ẩm thực Nhật Bản mà bất kỳ du khách nào cũng muốn quay lại Nhật theo từng mùa.
Các món sushi được làm theo từng mùa khác nhau ở Nhật (Nguồn: hoahoctro.vn)
1.14 Các món ăn Nhật truyền thống hấp dẫn
Nhật Bản có rất nhiều món ăn truyền thống rất đa dạng và hấp dẫn, chính điều này đã làm người Nhật không có bất cứ cảm giác ngán nào trong các bữa ăn hằng ngày của mình vì họ luôn thay đổi món ăn. Từ Sushi, Sashimi, bánh xèo Okonomiyaki, cơm nắm Onigiri, mì Ramen, mì Udon, mì Soba, Tempura, Tonkatsu, Yakitori, Sukiyaki,…
“Đa dạng” là từ dùng để diễn tả các bữa ăn mỗi ngày của người Nhật (Nguồn: imgur.com)
1.15 Tổ chức những lễ hội ẩm thực đặc sắc trong năm
Việc tổ chức những lễ hội ẩm thực đặc sắc trong năm đã giúp giới thiệu về ẩm thực Nhật Bản cho toàn du khách trên toàn thế giới. Từ những lễ hội này mà nhiều người trên toàn thế giới đã biết và thưởng thức nhiều món ăn Nhật hơn. Bên cạnh đó càng có nhiều nhà hàng Nhật xuất hiện trên các quốc gia trên toàn thế giới. Không đâu xa lạ ở Việt Nam, bạn hoàn toàn có thể đặt bàn tại nhà hàng ẩm thực chuyên món Nhật nổi tiếng với các món: mì Ramen, mì Udon hay các quán thịt nướng được ướp và ăn theo phong cách Nhật đặc trưng…
Các lễ hội ẩm thực diễn ra quanh năm tại Nhật (Nguồn: flickr.com)
2. Văn hóa ẩm thực Nhật hiện đại
Nhờ những sự giao thoa giữa phương Đông và phương Tây trong các món ăn nên nền ẩm thực Nhật Bản ngày càng phát triển theo chiều hướng tích cực nhằm phát triển theo hướng hiện đại nhưng không đánh mất bản sắc truyền thống của mình. Hiện nay ẩm thực Nhật cũng được phục vụ theo kiểu buffet như phương Tây: các chuỗi thịt nướng BBQ Nhật, cửa hàng Sushi Nhật Bản. Bên cạnh đó các món ăn Nhật Bản cũng được đưa vào các hệ thống nhà hàng lớn. Tự mình trải nghiệm tiệc buffet đẳng cấp, menu đa dạng bạn sẽ dễ dàng nhận ra sự khác biệt thú vị.
Thêm một cách phát triển văn hóa ẩm thực Nhật nữa là các món ăn Sushi hiện nay đều xuất hiện trong các quầy thức ăn sẵn của những hệ thống siêu thị lớn như là Emart, Vinmart, Lotte Mart,… Chính vì những điểm này mà nền ẩm thực Nhật Bản không còn bị giới hạn ở một quốc gia, một dân tộc mà nền văn hóa này đã tạo thành một làn sóng mạnh mẽ lan tỏa trên toàn thế giới.
Các nhà hàng Nhật xuất hiện trên nhiều nơi trên thế giới (Nguồn: slides.com)
Chắn hẳn với những thông tin trên đây bạn đã hiểu thêm về ẩm thực của người Nhật. Hiện nay ở Việt Nam cũng có rất nhiều cửa hàng thịt nướng BBQ theo phong cách Nhật hay nhà hàng Sushi với rất nhiều món ăn Nhật vô cùng đa dạng. Để có thể thưởng thức các món ăn ngon lành này với mức giá ưu đãi nhất bạn có thể mua voucher ẩm thực Nhật tại các nhà hàng nổi tiếng trên Useful.vn. Chúc các bạn có những trải nghiệm ẩm thực đặc sắc!