Ngày nay bệnh tiểu đường thai kỳ rất phổ biến và trở thành nỗi lo lắng của các bà mẹ. Do đó, một chế độ ăn uống hợp lý, khoa học luôn là điều cần thiết. Blog Useful sẽ giải đáp câu hỏi tiểu đường thai kỳ kiêng ăn gì và gợi ý danh sách 10 món mẹ bầu cần tránh khi bị bệnh này.
1. Chế độ ăn tiểu đường thai kỳ kiêng kỵ gì
1.1. Thực phẩm có chỉ số GI cao
Chỉ số GI (Glycaemic Index) là chỉ số cho biết tốc độ tăng đường huyết trong cơ thể sau khi ăn thực phẩm có đường hay tinh bột. Các thực phẩm có chỉ số GI cao (trên 70) là khoai tây, gạo trắng, bánh mì, nước ép trái cây… mẹ bầu nên hạn chế các loại thực phẩm thuộc nhóm này để không làm đường huyết thay đổi đột ngột.
Một số thực phẩm có chỉ số GI thấp như bánh mì nguyên cám, hầu hết các loại trái cây (trừ dưa hấu), rau củ, cám yến mạch, các loại hạt giàu chất xơ, cá, sữa chua… bạn có thể tham khảo và thiết kế thực đơn cho bữa ăn phong phú không ảnh hưởng đến đường huyết khi bị tiểu đường thai kỳ đồng thời cần đăng ký các dịch vụ thai sản, khám thai định kỳ uy tín để theo dõi tình trạng các chỉ số trong cơ thể để kịp thời bổ sung những chất còn thiếu hoặc giảm bớt các chất bị thừa.
Các mẹ cần lưu ý chế độ dinh dưỡng trong suốt quá trình mang thai (Nguồn: bau.vn)
cách làm các món nướng bằng lò nướng
1.2. Dầu mỡ chiên xào
Các món ăn được chế biến bằng phương pháp chiên, xào là món ăn yêu thích của nhiều người. Tuy nhiên trong chế độ ăn tiểu đường thai kỳ không nên có món chiên xào vì đa số sẽ chứa nhiều chất béo bão hòa. Nếu nạp vào cơ thể quá nhiều dầu mỡ thai phụ sẽ bị rối loạn chuyển hóa khiến đường huyết tăng cao.
Các mẹ bầu có thể ăn một lượng nhỏ các món này để đảm bảo một bữa ăn đa dạng, không nhất thiết kiêng cử tuyệt đối bằng cách chế biến với nồi chiên không dầu đa năng thông minh. Bên cạnh đó, thay vì chiên xào bạn nên nấu thức ăn theo phương pháp luộc hoặc hấp để giữ được tối đa vitamin và chất xơ tốt cho quá trình tiêu hóa và hấp thụ glucozo. Gợi ý 41 món ăn dành cho bà bầu ngon, đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp bữa ăn hàng ngày của bạn trở nên đa dạng, không gây ngán.
1.3. Ít vận động
Bên cạnh chế độ ăn uống, yếu tố vận động thể chất cũng ảnh hưởng đến lượng đường huyết của các mẹ bầu. Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày có thể góp phần làm giảm lượng đường trong máu. Các môn thể thao phù hợp với các bà mẹ mang thai là yoga, thiền định, khiêu vũ, bơi lội, đi bộ… Bên cạnh việc tìm hiểu tiểu đường thai kỳ kiêng những gì các mẹ bầu nên dành ít nhất 30 phút mỗi ngày tập thể dục thể thao đều đặn để duy trì được sức khỏe và tinh thần.
Mẹ nên mua voucher tập Yoga tại các phòng tập với sự hướng dẫn từ các huấn luyện viên có chuyên môn, thư giãn tinh thần và cho cơ thể dẻo dai, khỏe mạnh. Theo đó, tham khảo thêm 10 cách giúp mẹ bầu giảm stress khi mang thai để đầu óc được thảnh thơi và nhẹ nhàng hơn.
Vận động nhẹ nhàng trong suốt quá trình mang thai sẽ cải thiện sức khỏe cho mẹ bầu (Nguồn: baomoi.com)
1.4. Ít uống nước
Đối với người bình thường nước đã đóng vai trò rất quan trọng, tuy nhiên với các bà mẹ bị tiểu đường thai kỳ nước còn cần thiết hơn. Khi lượng đường huyết biến động, tăng cao đột ngột cơ thể cần đào thải ra ngoài vì vậy tần suất đi tiểu sẽ nhiều hơn. Hiện tượng này làm cơ thể thai phụ mất nhiều nước. Trong chế độ ăn, các bà mẹ mang thai cần uống từ 1500 đến 2500 ml nước mỗi ngày, uống ít một trải đều trong ngày không nên đợi khát mới uống vì cơ thể thiếu nước sẽ gây ra chóng mặt, nhức đầu, hay cảm thấy đói… làm ảnh hưởng không tốt đến chu kỳ sinh hoạt của thai nhi.
1.5. Không đi kiểm tra đường huyết
Tiểu đường thai kỳ thường xuất hiện ở phụ nữ mang thai tuần thứ 24-28 do sự thay đổi nội tiết diễn ra làm cơ thể kháng insulin không điều chỉnh được lượng đường trong máu. Đây là bệnh gây ra nhiều biến chứng cho mẹ và bé như hư thai, thai quá to, đứa trẻ có nguy cơ béo phì sau khi sinh… Vì vậy các mẹ bầu thường xuyên khám thai định kì để theo dõi sức khỏe để kịp thời điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cho hợp lý để cân bằng lại lượng đường đảm bảo sức khỏe của mẹ và bé. Hoặc mẹ bầu có thể trang bị máy đo đường huyết cao cấp, chính hãng tại nhà để chủ động theo dõi lượng đường trong máu, đưa ra biện pháp kịp thời.
Kiểm tra xét nghiệm đường huyết để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé (Nguồn: vicare.vn)
2. Tiểu đường thai kỳ kiêng ăn gì
2.1. Thức ăn nhanh
Thức ăn nhanh thường chứa các chất béo bão hòa, đạm, tinh bột và được tiêu hóa rất nhanh để đảm bảo nạp năng lượng nhanh chóng cho cơ thể làm việc. Vì vậy thức ăn nhanh thường có chỉ số GI cao (Chỉ số tốc độ tăng lượng đường trong máu). Trong thời gian mang thai bạn nên chuẩn bị đồ ăn để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, mua rau củ quả tươi sạch, không hóa chất, đảm bảo chất lượng để tránh các bệnh về tiêu hóa và góp phần ổn định lượng đường huyết.
2.2. Đồ uống có cồn
Như chúng ta đã biết phụ nữ khi mang thai không nên uống đồ uống có cồn như rượu, bia… kể cả khi không bị tiểu đường thai kỳ để đảm bảo cho sức khỏe của thai nhi. Đồ uống có cồn sẽ gây tác động đến lượng đường trong máu và các hormone cân bằng nồng độ đường huyết vì vậy khi các mẹ bầu uống rượu bia sẽ khiến lượng đường huyết tăng nhanh khó kiểm soát, cơ thể hụt năng lượng nhanh chóng và làm giảm khả năng hoạt động chuyển hóa đường của insulin gây ra hậu quả nghiêm trọng cho bạn.
2.3. Các loại bánh ngọt nướng
Trong giai đoạn mang thai từ tuần thứ 24-28 các mẹ bầu nên hạn chế ăn các loại bánh ngọt nướng vì trong giai đoạn này cơ thể phụ nữ mang thai diễn ra quá trình thay đổi nội tiết và hormone nên rất dễ bị tiểu đường thai kỳ. Các loại bánh ngọt chứa một lượng lớn tinh bột và đường, insulin trong máu sẽ không chuyển hóa được hết lượng đường vì vậy rất dễ gây ra hiện tượng đường huyết tăng cao khó kiểm soát.
Bánh ngọt khiến mẹ bầu không thể kiểm soát được lượng đường trong thai kỳ (Nguồn: comchieungon.com)
2.4. Đồ chiên xào nhiều dầu mỡ
Đồ chiên xào là thức ăn luôn có trong danh sách giải đáp thắc mắc bị tiểu đường thai kỳ không nên ăn gì. Trong thức ăn chiên xào thường chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol làm cho cơ thể mẹ bầu dễ tăng cân, lượng đường huyết tăng quá cao sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và đặc biệt nguy hiểm nếu bà mẹ đang trong giai đoạn bị tiểu đường thai kỳ. Các bạn nên thay đổi phương pháp chế biến từ chiên, xào sang hấp hoặc luộc thực phẩm. Tham khảo thực đơn món luộc đơn giản, ngon miệng giữ đầy đủ chất dinh dưỡng để có những bữa cơm khoa học, tốt cho sức khỏe
2.5. Nước ngọt
Đồ uống có gas thường mang lại cảm giác ăn ngon miệng hơn nên được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên nước ngọt chứa một lượng lớn đường làm chỉ số đường huyết tăng cao. Vì vậy nếu các mẹ đặt câu hỏi “Tiểu đường thai kỳ kiêng ăn gì?” có thể trả lời ngay nên kiêng nước ngọt. Lưu ý nên mua các loại trái cây căng mọng, tươi sạch để bổ sung chất xơ và không nên uống nước ép hoa quả vì nước hoa quả có chỉ số GI cao giải phóng lượng Glucozo rất nhanh làm lượng đường trong máu tăng nhanh không tốt mẹ bầu trong giai đoạn tiểu đường.
Các loại nước ngọt cũng như nước trái cây là tác nhân gây ra bệnh tiểu đường khi mang thai (Nguồn: indianlifestylez.com)
2.6. Kẹo ngọt
Như chúng ta đã biết trong giai đoạn mang thai, người mẹ thường mau đói hơn bình thường nên các đồ ăn vặt là không thể thiếu. Tuy nhiên nếu bị tiểu đường, mẹ bầu không nên ăn kẹo bánh ngọt vì đa số kẹo đều có thành phần đường hóa học khiến hàm lượng đường trong máu tăng cao đột ngột, rất khó kiểm soát. Thay vì ăn kẹo, bánh ngọt bạn nên ăn trái cây nguyên quả hoặc sữa chua tốt cho hệ tiêu hóa vào các bữa phụ để cung cấp thêm năng lượng cho cơ thể.
Mẹ bầu cần phải kiểm soát được lượng đường nạp vào cơ thể trong giai đoạn thai kỳ (Nguồn: cdn20.patchcdn.com)
2.7. Khoai tây trắng
Khoai tây trắng là một trong những thực phẩm làm đường huyết tăng cao do chứa nhiều tinh bột vì vậy hãy bổ sung khoai tây trắng vào danh sách “tiểu đường thai kỳ kiêng những gì?” bạn nhé. Để thay thế cho khoai tây bạn có thể bổ sung tinh bột bằng cơm gạo lứt, bánh mì nguyên cám hoặc khoai lang vì ngoài thành phần chứa tinh bột còn có nhiều chất xơ làm quá trình tiêu hóa chậm lại, insulin trong máu sẽ kịp thời chuyển hóa glucozo giúp lượng đường huyết ổn định hơn. Bên cạnh đó bổ sung thêm chất xơ, chất dinh dưỡng khác bằng cách chọn mua thực phẩm tươi ngon đủ chất từ VinMart – hệ thống cửa hàng có chất lượng thực phẩm tốt nhất hiện này để chế biến được những món ăn phù hợp cho mẹ bầu.
2.8. Cơm trắng
Các bác sĩ phụ sản và chuyên gia dinh dưỡng luôn khuyến cáo các bệnh nhân tiểu đường nói chung và thai phụ bị tiểu đường nói riêng nên hạn chế ăn cơm trắng trong các bữa ăn chính để lượng đường trong máu không bị tăng cao. Cơm trắng có chỉ số tăng đường huyết rất cao, các mẹ bầu chỉ nên ăn một lượng vừa đủ hoặc rất ít. Nên sử dụng gạo nguyên cám bổ dưỡng, thêm rau, của luộc trong các bữa cơm để bổ sung chất xơ vì các thực phẩm này chứa nhiều vitamin và ít carbohydrates giúp quá trình tiêu hóa và tiếp thu đường huyết diễn ra tốt hơn.
Hạn chế việc dùng nhiều cơm trắng trong bữa, thay bằng rau và các món ăn (Nguồn: blogspot.com)
2.9. Thực phẩm mặn nhiều gia vị
Với tâm lý của đa số mọi người, khi bị tiểu đường thai kỳ chỉ cần kiêng đường và tinh bột là đủ tuy nhiên trên thực tế tiểu đường còn ảnh hưởng đến lượng cholesterol, lipid trong máu dẫn đến các bệnh về gan, thận và tim mạch. Vì vậy đối với các thức ăn mặn chứa nhiều gia vị các mẹ bầu không nên ăn để có thể kiểm soát được lượng năng lượng cơ thể hấp thụ.
2.10. Cà phê
Cà phê có chứa chất kích thích khi uống quá nhiều sẽ gây ra mất ngủ, giấc ngủ không ổn định, bên cạnh đó caffeine có tác dụng lợi tiểu làm mẹ bầu đi vệ sinh nhiều hơn bình thường có thể dẫn đến mất nước. Với các bà mẹ trong giai đoạn bị tiểu đường, cơ thể thiếu nước là cực kỳ nguy hiểm vì khi lượng đường trong máu quá cao cơ thể sẽ đào thải bằng đường nước tiểu.
Bạn nên thay cà phê bằng nước lọc tinh khiết hoặc nước trái cây pha loãng với nước lọc hay sử dụng sữa tươi nguyên chất 100% để bổ sung lượng nước cần thiết cho cơ thể hoặc tham khảo các loại sữa cho bà bầu đủ dưỡng chất mà vẫn đảm bảo cân bằng lượng đường trong máu.
Cần tránh các thực phẩm có chứa chất kích thích (Nguồn: vtv.vn)
Với bài viết này hy vọng các bà mẹ mang thai sẽ trả lời được câu hỏi tiểu đường thai kỳ kiêng ăn gì? Ngày nay tỉ lệ bà mẹ mắc tiểu đường thai kỳ ngày càng tăng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời theo chỉ dẫn của bác sĩ sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho mẹ và bé như thai quá to, em bé sau khi sinh dễ bị rối loạn tăng trưởng dẫn đến béo phì thừa cân trong nhiều trường hợp thai nhi còn có thể chết lưu nếu đường huyết tăng cao đột ngột. Bạn có thể tham khảo các gói khám tiền sản cho kết quả chính xác để đảm bảo một sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé trên website Useful hoặc các gói khám sản khác của hệ thống bệnh viện đa khoa 5 sao Vinmec.
Đừng chần chừ, ngay bây giờ hãy chuẩn bị chu đáo bằng cách đăng ký các gói khám thai sản trọn gói, giá ưu đãi tại Useful. Chúc bạn và bé có một sức khỏe và tinh thần thật tốt, vượt qua giai đoạn tiểu đường thai kỳ một cách nhẹ nhàng.